Trả lời bạn đọc: Xử lý ra hoa đậu quả cho cây có múi, chanh không hạt

Bạn BUI NHU (Email: net379.vip@gmail.com) ở Bến Lức, Long An có hỏi:

Nhà tôi có trồng khoảng 500 gốc chanh ko hạt được khoảng 2,5 năm tuổi chanh tốt xanh tươi mà ko có trái. Tôi cũng thuê 1 số người có kinh nghiệm trồng chanh lâu năm trong khu vực để xử lý nhưng cũng không co kết quả gì... Nhà tôi trồng chanh chiết cành... Xin chỉ tôi phương pháp xử lý để chanh ra trái. Những người trồng chanh chiết cành giống tôi ai cũng vậy đều không cho trái người ta nản quá chặt bỏ hết rồi...

Trả lời:

Cây chanh thuộc nhóm cây có múi, là loại cây dễ trồng, dễ ra hoa, đậu quả, thích nghi với nhiều loại đất và nhiều vùng sinh thái ở nước ta.

Theo như bạn mô tả thì vườn chanh của bạn rất được bạn chăm chút (thường xuyên bón phân và tưới nước) với mong muốn cây thật tốt để cho nhiều hoa và đậu nhiều quả. Các loại phân bón bạn hiện đang sử dụng có thể là đạm hoặc các loại phân bón NPK có chứa nhiều đạm. Cây chanh được cung cấp đầy đủ đạm để phát triển thân, chồi, nhiều cành, nhiều lá non tươi tốt. Việc chăm sóc cây có múi như thế rất tốt cho giai đoạn kiển thiết cơ bản (trong vòng năm đầu tiên) hoặc sau khi thu hoạch.

Tuy nhiên nếu bạn quá chăm chút, tưới nước và bón thường xuyên các loại phân bón đã sử dụng trong giai đoạn kiết thiết cơ bản (các loại phân bón thúc, hoặc phân NPK chứa nhiều đạm) thì cây sẽ thừa dinh dưỡng và luôn trong tình trạng sinh trưởng sinh dưỡng quá mạnh (tức là phát triển thân, cành, lá, chồi) do đó ức chế hoặc kìm hãm quá trình sinh trưởng sinh thực, tức là ức chế quá trình ra hoa tạo quả.

Để cho cây chanh ra hoa, đậu quả bạn cần phải thực hiện 1 số biện pháp sau:

• Xiết nước, khoanh cành, ngừng bón phân chuẩn bị cho cây chanh ra hoa, đậu quả

Ngừng bón phân (ngừng cung cấp dinh dưỡng, đặc biệt là phân đạm hoặc các loại phân có thành phần đạm), vặt hết quả nhỏ (nếu có), cắt tỉa cho cây chanh thông thoáng (cắt các cành vượt, cành già, cành tăm, cành có hiện tiện tượng sâu bệnh), dùng cuốc xới nhẹ đất xung quanh gốc cho đứt bớt rễ. Ngừng tưới nước (hoặc hạn chế nguồn cấp nước cho cây chanh) trong vòng một tháng để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân hóa mầm hoa, nếu trời mưa cần dùng nilon che phủ để nước không thấm vào vùng đất xung quanh gốc cây, nếu không thể xiết nước triệt để bạn có thể kết hợp biện pháp khoanh cành để kìm hãm vận chuyển nhựa trong cây và kích thích ra hoa, khoanh ở những cành cấp 1, 2. Khoanh tròn một vòng, độ rộng lát khoanh khoảng 1-2 mm. Khoanh xong dùng nilon quấn kín để tránh bị thối vết khoanh (nếu không muốn khoanh cành bạn có thể dùng phương pháp phun Urea với nồng độ cao 1kg urea/10 lít nước) để phun cho chanh rụng bớt lá.

• Bón phân và tưới nước cho cây chanh trước khi cây ra hoa tạo quả

Trong vòng một tháng từ khi dừng tưới nước, khoanh cành nếu quan sát thấy lá chanh héo và rụng khoảng 30 - 50% số lá trên cây thì bạn thực hiện biện bón phân và tưới nước cho cây chanh như sau: Bón 1 - 2kg Supe lân/gốc (hoặc lân nung chảy càng tốt) + 0,1 - 0,3kg Kali Clorua (hoặc Kali Sunphat)/gốc + các loại phân vi lượng (chủ yếu là sắt, kẽm và mangan - lượng bón theo khuyến cáo của nhà sản xuất). Cuốc đất theo rãnh sâu theo hình tán cây (sâu 10 - 25cm, rộng 15 - 30cm), bón phân và tưới nước. Tưới đẫm liên tục trong 2 - 3 ngày đầu và duy trì độ ẩm của gốc chanh đến khi cây ra hoa đậu quả.

Dinh dưỡng lân giúp hình thành bộ rễ mới và tạo điều kiện thuận lợi cho cây chanh giai đoạn đoạn phân hóa mầm hoa, dinh dưỡng kali giúp cho cây tăng sức đề kháng, tăng kích thước quả, dinh dưỡng vi lượng giúp cây trồng khỏe mạnh không bị sâu bệnh, tạo thuận lợi cho quá trình ra hoa, tạo quả.

• Chăm sóc cây chanh sau khi ra hoa đậu quả

Sau khi cây chanh đã đậu quả (khoảng bằng đầu ngón tay út), bạn bón thêm các loại phân bón thúc có hàm lượng NPK cân đối (phân NPK 16.16.8+TE; NPK 20.20.15+TE lượng bón 0,5-0,7 kg/cây để nuôi quả hoặc bón hỗn hợp phân Urea + DAP + Kali theo tỷ lệ 1.1.1 lượng bón từ 0,5 - 1kg/gốc). Lượng quả đậu năm đầu tiên xử lý có thể ít vì hiện tượng mất cân đối dinh dưỡng. Vì vậy sau khi chanh ra hoa và đậu quả bạn cần thiết phải thực hiện đúng quy trình chăm sóc để cây chanh phát triển cân đối, năng suất.

• Xử lý cho chanh ra hoa, đậu quả trái vụ

Bạn có thể xử lý cho chanh ra hoa trái vụ bằng phương pháp kéo dài thời gian sinh trưởng sinh dưỡng như trên bằng việc bón phân và tưới nước thường xuyên, chỉ xiết nước và xử lý ra hoa khi nào bạn mong muốn (biện pháp này không được khuyến cáo vì tỷ lệ ra hoa đậu quả thấp). Biện pháp thứ hai thường được bà con sử dụng là trong vụ chanh ra hoa rộ cần cuốc đất xung quanh tán cây sâu khoảng 20 - 30cm để làm đứt bớt rễ chanh, ngừng bón phân, ngừng tưới nước, vặt bớt quả trên cây (nếu có), lấp đất, đến khi cây héo và lá rụng khoảng 50% thì đào theo hình tán cây (sâu 10 - 25cm, rộng 15 - 30cm) để bón phân: Phân Supe lân (1 - 3kg/gốc), Kali Clorua (1 - 1,5kg/gốc) và vi lượng theo lượng khuyến cáo phần trên. Tưới ẩm liên tục cho cây đến khi cây ra hoa và tạo quả.

• Chăm sóc cây chanh sau khi thu hoạch đến lúc chuẩn bị cho lứa hoa mới

Cây chanh sau khi thu hoạch cần được bổ sung đầy đủ, cân đối các loại dinh dưỡng để chuẩn bị cho một giai đoạn ra hoa tạo quả mới.

Các loại dinh dưỡng cây trồng cần bổ sung bao gồm:

- Giai đoạn sau khi thu hoạch: Phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ vi sinh: 7 - 10kg/gốc, 150 - 200g đạm Urea/gốc, 0,75kg - 1kg Supe lân/gốc (hoặc lân nung chảy - có thể thay thế = 200 - 300g DAP/gốc). Kết hợp phun các loại phân bón lá có chứa thành phần Đạm, Lân, Kali và trung, vi lượng cân đối để cây phát triển thân lá. Chăm sóc cây bình thường đến giai đoạn cây chuẩn bị ra hoa.

- Giai đoạn 4 tuần trước khi xử lý ra hoa: 150 - 200g đạm Urea, 1kg - 2kg Supe lân/gốc (hoặc lân nung chảy - có thể thay thế = 400 - 700g DAP/gốc),  100 - 100g Kali Clorua/gốc (hoặc Kali Sunphat). Kết hợp phun các loại phân bón lá phù hợp cho giai đoạn ra hoa (thành phần lân cao) của cây trồng.

Lưu ý: Trong bài viết có nếu có nhắc đến 3 loại phân cung cấp dinh dưỡng lân cho cây trồng là Supe Lân, Lân nung chảy và DAP: Vì hàm lượng lân nguyên chất trong Supe Lân (16%P₂O_5hh) và lân nung chảy (15% P₂O_5hh) là tương đương nên có thể sử dụng 1 trong 2 loại với lượng như nhau, nếu thay thế bằng DAP (15% N, 45%P₂O_5hh) thì lượng bón phải giảm tương đương = 1/3 lần (VD: Nếu bón 1,5kg Supe lân chỉ cần bón 0,5kg DAP).

Chúc bạn thành công!