Kỹ thuật thu hoạch và chế biến Địa hoàng

1. Thu hoạch

Khi cây được 5 - 6 tháng tuổi nên chú ý chọn thời tiết thích hợp để thu hoạch, tránh gặp mưa để không bị thối hỏng. Khi thu hoạch cần cắt bỏ thân lá và đào lấy củ nhẹ nhàng, tránh xây sát vì củ rất giòn, dễ gãy.

- Đào củ đến đâu thì lấp đất đến đó, cứ như thế cho đến hết, khi thu cần phân loại cỡ như sau:

+ Củ loại 1: Đường kính lớn hơn 2cm.

+ Củ loại 2: Đường kính từ 1 - 2cm.

+ Củ loại 3: Đường kính nhỡ hơn 1cm.

Lưu ý: Thu hoạch xong không nên rửa vì vỏ củ mỏng, rửa củ dễ gẫy, xây sát làm giảm phẩm chất. Năng suất địa hoàng tươi khi thu hoạch biến động từ 3 - 6 tấn/ha, ruộng tốt có thể đạt tới 10 - 12 tấn/ha.

2. Chế biến

Sau khi thu hoạch phải chế biến ngay, không củ dễ thối, phẩm chất giảm sút. Có thể phơi hoặc sấy khô, trên thực tế sấy khô chủ động được thời gian, chất lượng tốt, củ nhiều chất dầu hơn.

- Chế biến sinh địa:

+ Sấy lần 1: Xếp củ vào lò sấy, có thể sấy củ to riêng hoăc củ to để dưới, củ nhỏ để trên. Số lượng tùy cấu tạo lò sấy, độ dầy trên dàn sấy là 15cm đổ lại. Sấy khoảng từ 1 - 1,5 ngày đảo 1 lần cho đều, sang ngày thứ 2, 3 cứ 5 đến 10 tiếng đảo 1 lần. Sấy 3 ngày đêm nhiệt độ khoảng 65 độ, 3 ngày tiếp theo hạ nhiệt độ xuống 60 độ, sau đó giảm dần nhiệt độ theo thời gian.

+ Củ ra lò phải khô, rắn chắc, có ánh dầu, không phồng rộp, rỗng bên trong màu nâu đậm hơi đen, sau khi ra lò cần phân loại:

Loại 1: Tối đa không quá 35 củ khô/kg. Củ khô ánh dầu, tròn mình, mềm chắc vỏ màu xám, màu nâu xám bên trong màu nâu đen, không sâu mọt, mốc, tạp chất.

Loại 2: Tối đa không quá 36 - 70 củ khô/kg, phẩm chất như loại 1.

Loại 3: Tối đa không quá từ 71 - 150 củ khô/kg loại này có củ gầy bên trong màu nâu đen hoặc nâu vàng.

Loại 4: Tối đa không quá 151 - 400 củ/kg.

Sau khi phân loại đóng bao, để nơi khô ráo thoáng mát, đề phòng sâu mọt, và mốc. Không nên chất đống lên nhau làm bẹp củ, chảy nước.

- Chế biến Thục địa:

+ Là rễ củ Địa hoàng được nấu chín.

+ Rửa sạch cho vào thùng, củ to ở dưới, củ nhỏ ở trên. Cứ 90 kg Sinh địa cho 10 lít rượu 40 độ. Đun to lửa đến khi sôi rồi tiếp tục đun nhỏ lửa trong vòng 6 - 8 giờ cho đến khi cạn nước (trong khi đun cứ khoảng 1 h lại múc nước ở dưới đáy nồi tưới lên trên cho củ thấm đều). Sau đó vớt ra phơi, rồi lại nấu. Làm như vậy 5 - 7 lần, đến khi dược liệu đen nhánh.