Kỹ thuật trồng cây Mắc mật – Đặc sản xứ Lạng

Cây Mắc mật là loại cây trồng được mạnh danh là đặc sản của vùng Lạng Sơn. Với diện tích trồng cây Mắc mật lớn nhất nước ta đạt khoảng 350 ha. Tuy nhiên nông dân vẫn có xu hướng gia tăng diện tích. Do nhu cầu sản phẩm từ cây Mắc mật trên thị trường rất lớn. Để hỗ trợ thông tin cơ bản về cây Mắc mật giúp hỗ dân cơ bản trong việc trồng loài cây này. Cẩm nang cây trồng thực hiện bài viết về cây Mặc mật với những nội dung sau:

Kỹ thuật trồng cây Mắc mật thu lợi nhuận kép.

1. Những thông tin cần biết về cây Mắc mật

- Cây Mắc mật có tên khoa học là Clausen indica, thuộc họ Cam (Rutaceae). Cây còn mang nhiều tên khác tùy vào từng vùng trồng như Nhâm hôi, Hồng bì dại, Châm châu, ...

- Cây phân bố trong rừng tự nhiên ở một số nước Đông Nam Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Lào, Campuchia, Thái Lan, Malaysia, Indonexia, Philippin và Việt Nam. Ở nước ta cây mọc hoang dại rải rác từ Bắc vào Nam, nhiều ở các tỉnh như Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Hòa Bình, ...

Bật bí cách trồng cây Mắc mật năng suất vượt trội.

- Là cây thân gỗ nhỏ, tuổi thọ cây có thể lên đến 40 năm. Cây có chiều cao trung bình từ 4 – 8 m. Một năm cây ra hai đợt lộc là lộc xuân và lộc hè thu. Lá Mắc mật là dạng lá kép lông chim, mộc so le, mặt trên nhẵn bóng, mặt dưới đầy lông. Hoa hình chùy mọc ở đầu ngọn, nụ hình tròn, hoa màu hồng nhạt, quả mọng hình trứng đường kính từ 8 – 12 mm, khi chín vỏ quả màu vàng nhạt, nhẵn bóng, trong. Cây Mắc mật ra hoa từ tháng 3 – 4, mùa quả chín vào tháng 6 – 8. Cây trồng từ hạt sau 4 – 5 ngăm cho thu quả, cây ghép mắt từ 2 – 3 năm cho quả. Cây .sau trồng từ năm trở lên cho năng suất đạt trung bình từ 40 – 50 kg/ cây

- Cây có khả năng sinh trưởng phát triển ở độ cao từ 200 – 500 m, nhiệt độ thích hợp từ 20 – 28^oC, lượng mưa trung bình từ 1.000 – 2.000 mm/ năm. Cây Mắc mật là cây thích ánh sáng trực xạ, giai đoạn cây con cần ánh sáng tán xạ. Cây có khả năng chịu hạn tốt, không chịu úng.

Giá trị sử dụng tuyệt vời từ cây Mắc mật.

2. Phương pháp trồng cây Mắc mật cho hiệu quả năng suất cao

2.1 Kỹ thuật nhân giống cây Mắc mật

- Cây Mắc mật thường được nhân giống từ hạt hoặc ghép mắt cây gốc ghép. Vài năm trước theo tự nhiên người dân thường trồng cây Mắc mật từ hạt. Nhưng do nhược điểm của phương pháp này là cây cho thu hoạch sau trồng lâu, năng suất không cao. Vì vậy các hộ dân chuyển sang phương pháp nhân giống trồng cây Mắc mật bằng phương pháp ghép mắt gốc ghép. Phương pháp này hiện nay được phổ biến đại trà cho hầu hết các nhà vườn cung ứng giống cây Mắc mật.

- Cách nhân cây gốc ghép từ hạt: Hạt được chọn tạo từ cây mẹ khỏe, không sâu bệnh, năng suất cao, có tuổi cây từ 9 – 15 năm là tốt nhất. Trước khi ngâm ủ hạt cần tiến hành phơi hạt qua nắng tán xạ từ 2 – 3 ngày để kích thích sự nảy mầm của hạt. Cho hạt ngâm trong nước ấm 54^oC trong thời gian từ 4 – 6 hạt khi thấy hạt căng tròn nước thì mang gieo trực tiếp vào bầu đất đã chuẩn bị sẵn. Tiến hành ngày tưới 1 – 2 lần tùy vào độ ẩm của bầu đất. Sau gieo từ 10 – 12 tháng thì gốc ghép đạt tiêu chuẩn đảm bảo ghép mắt như đường kích thân từ 1 – 1,5 cm, cao từ trên 40 cm là đạt tiêu chuẩn ghép mắt.

Trồng cây Mắc mật đơn giản ai cũng trồng được.

- Chuẩn bị vườn ươm hạt giống cây Mắt mật gốc ghép: Vườn ươm cần lựa chọn thuận tiện trong giao thông vận chuyển cây giống. Đất vườn ươm được lên luống với chiều rộng luống từ 1 – 1,2 m. chiều cao luống từ 10 – 15 cm. Chuẩn bị giá thể bầu đất có thể tự phối trộn với tỷ lệ 80 % đất có thành phần cơ giới nhẹ + 10 % phân hữu cơ + 10 % phân vi sinh. Giá thể được đóng vào bầu ươn nilong kích thước 15 x 30 cm, xếp sẵn theo luống đã định. Vườn ươm được thiết kế mái che và hệ thống chủ động nước.

- Cây giống ghép mắt: Chọn cành ghép từ cây mẹ có tuổi từ 8 – 15 năm, không sâu bệnh, cho năng suất cao, ổn định, cắt cành mắt ghép từ cành bánh tẻ, chiều dài cành ghép 8 – 10 cm đảm bảo có từ 3 – 4 mắt. Đối với cây gốc ghép tiến hành cắt ngọn cách mặt đất từ 20 – 25 cm. Dùng dao cắt vát hai bên cành ghép, đưa cành ghép vào giữa vết cắt giữa thân gốc ghép dài khoảng 1 cm, sao cho càng kín, khớp nhau tỷ lệ thành công càng cao. Tiến hành cuốn nilong ghép cố định vị trí ghép, cách cuốn sao cho đảm bảo nước mưa không xâm nhập và hạn chế sự tấn công của công trùng. Ghép mắt từ 10 – 15 ngày cần tiến hành tưới nhẹ đảm bảo độ ẩm từ 60 – 65%. Cây ghép mắt sau ghép từ 5 – 7 tháng có thể đảm bảo tiêu chuẩn cây giống, có thể đem ra trồng.

Hạt Mắc mật - Đặc sản xứ Lạng.

2.2 Trồng cây gốc ghép ra vùng trồng

- Đất trồng cần chọn lựa có tầng canh tác đạt trên 50 cm trở lên. Tốt nhất chọn đất đỏ bazan, đất thịt nhẹ, đất nương, đất đồi thấp, đất phù sa, ... Đất có hàm lượng dinh dưỡng càng cao cây sinh trưởng phát triển cho năng suất càng tốt.

- Mật độ trồng thực tế tùy thuộc vào từng vùng, trung bình trồng ở mật độ từ 400 – 500 cây/ ha, tương đương khoảng cách cây cách cây 5 x 5 m. Có thể trồng xen với cà phê, chè, ... với mật độ thấp để tạo cây che bóng.

- Hố trồng cần được đào trước khi trồng từ 15 – 20 ngày. Kích thước hố đảm bảo 60 x 60 x 60 cm. Tiến hành bón lót khi đào hố với lượng phân chuồng từ 5 – 10 kg + 1 – 1,5 kg vôi bột trên mỗi hố + 0,1 kg phân super lân. Hỗn hợp bón lót được cho trộn với lớp đất mặt cho xuống hố trước trồng ít nhất 15 ngày.

Cách nhân giống cây Mắc mật từ cây ghép.

2.3 Kỹ thuật trồng cây Mắc mật đơn giản đúng kỹ thuật

- Thời vụ trồng tốt nhất vào mùa xuân. Nhiệt độ, độ ẩm để đảm bảo cho cây sinh trưởng phát triển tốt. Có thể trồng vào mùa thu. Tuy nhiên lưu ý tránh cây bị úng nước khi có mưa to.

- Đào chính giữa hố đã chuẩn bị sẵn một hốc có kích thước lớn hơn kích thước bầu cây giống. Tiến hành xé nilong bầu đất rồi đặt cây thẳng và lấp đất. Lưu ý ấn nhẹ xung quanh gốc cây để cố định cây. Cắm cọc buộc cố định cây hạn chế gió làm lay gốc.

Bật bí cách trồng cây Mắc mật đơn giản ai cũng có thể trồng được.

2.4 Kỹ thuật chăm sóc cây Mắc mật không quá khó

- Chế độ nước tưới: Cây Mắc mật là cây có khả năng chịu hạn. Tuy nhiên đối với những vùng có mùa khô hạn thì cây sinh trưởng phát triển chậm. Do vậy cần lưu ý đảm bảo lượng nước tưới cho cây thường xuyên từ 60 – 70%.

- Chế độ bón phân: Giai đoạn sau trồng khi cây bén rễ hồi xanh, khoảng 1 tháng sau trồng cần tiến hành tưới nhữ đạm (10 gram đạm ure pha với 100 lít nước). Mỗi năm tiến hành bón 2 lần vào đầu mùa xuân và đầu mùa mưa. Có thể dùng phân NPK bón thúc với lượng phân bón theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Lượng thông thường tính cho mỗi hốc từ 1 – 1,5 kg phân NPK. Mỗi năm nên bổ sung vôi 1 lân với lượng từ 5 – 7 kg/ hốc.

Mô hình mang lợi nhuận khủng khi chuyển đổi cây trồng sang trồng cây Mắc mật.

- Kỹ thuật tạo tán: Năm 1 – 3 cần tiến hành tạo tán cho cây bằng cách ngắt ngọn tạo cành 2 – 3 cành cấp 1. Cắt tỉa cành nhỏ, cành vượt tập trung phát triển bộ khung cho cây.

- Chế độ làm cỏ: Tiến hành làm cỏ sạch quanh gốc với bán kính từ 1 – 1,5 m, nhằm hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng. Trong 1 năm tiến hành dọn cỏ 2 lần kết hợp với bón phân cho cây.

Giá trịn tuyệt vời từ cây Mắc mật.

2.5 Thu hoạch và bảo quản, chế biến sản phẩm từ cây Mắc mật

- Quả chín từ tháng 6 – 8. Khi quả chín đồng đều màu cần tiến hành thu hoạch riêng từng cây. Thu hoạch bẻ cả cành bó từng bó nhỏ đưa đến nơi tiêu thụ. Hoặc tách vỏ đen đem phơi khô, xay bột sử dụng làm gia vị như hạt tiêu, … Trong suốt quá trình bảo quản cần để nơi khô ráo, thoáng mát. Có thể ngâm muối để cung ứng cho thị trường.