Những sai lầm khi xạ lúa ảnh hưởng tới năng suất và cách khắc phục

Xạ lúa là một phương pháp phổ biến trong canh tác lúa, giúp tiết kiệm công lao động và thời gian. Tuy nhiên, nếu thực hiện sai kỹ thuật, năng suất và chất lượng lúa có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Để giúp bà con có một vụ mùa bội thu, bài viết này sẽ phân tích chi tiết những sai lầm thường gặp khi xạ lúa và các biện pháp khắc phục hiệu quả.

1. Mật độ gieo sạ quá dày

Mật độ gieo sạ quá dày là một trong những nguyên nhân chính làm giảm năng suất lúa. Khi gieo quá nhiều hạt giống trên cùng một diện tích, cây lúa sẽ cạnh tranh gay gắt về ánh sáng, nước và dinh dưỡng.

Hậu quả:

• Cây lúa mọc dày làm giảm khả năng quang hợp, cây phát triển yếu.
• Dễ bị đổ ngã khi gặp gió lớn hoặc mưa bão.
• Là môi trường thuận lợi cho sâu bệnh phát triển, làm tăng chi phí phòng trừ.
• Lúa không phát triển đồng đều, dẫn đến chênh lệch trong thời gian thu hoạch.

Cách khắc phục:

• Xác định mật độ gieo phù hợp theo từng giống lúa và điều kiện đất đai.
• Khuyến nghị: 80 - 120 kg/ha đối với xạ hàng, 100 - 150 kg/ha đối với xạ lan.
• Sử dụng máy sạ hàng hoặc sạ thưa để phân bố hạt giống đồng đều, tránh hiện tượng tập trung quá nhiều hạt trên một diện tích nhỏ.

2. Xạ lúa không đều, chỗ dày chỗ thưa

Hậu quả:

• Lúa phát triển không đồng đều, gây khó khăn trong chăm sóc và quản lý sâu bệnh.
• Ở khu vực quá dày, lúa dễ bị đổ ngã, thiếu dinh dưỡng.
• Ở khu vực thưa, cỏ dại dễ phát triển mạnh hơn, gây khó khăn trong quản lý.

Cách khắc phục:

• Điều chỉnh thao tác rải hạt khi sạ lan để đảm bảo hạt giống phân bố đồng đều.
• Sử dụng công cụ hỗ trợ như máy xạ hàng hoặc xạ cụm để kiểm soát mật độ.
• Kiểm tra bề mặt ruộng trước khi xạ để đảm bảo độ bằng phẳng, giúp phân bố hạt giống đều hơn.

3. Sử dụng hạt giống kém chất lượng

Hậu quả:

• Tỷ lệ nảy mầm thấp, cây yếu, không đồng đều.
• Dễ nhiễm bệnh, ảnh hưởng đến sinh trưởng và năng suất.
• Làm tăng chi phí sản xuất do phải dặm lại những chỗ bị mất giống.

Cách khắc phục:

• Lựa chọn giống lúa có nguồn gốc rõ ràng, đạt chứng nhận chất lượng.
• Kiểm tra tỷ lệ nảy mầm của hạt giống trước khi gieo (tối thiểu 85%).
• Xử lý hạt giống bằng thuốc trừ nấm và ngâm ủ đúng kỹ thuật để đảm bảo nảy mầm tốt.

4. Ngâm ủ hạt giống không đúng cách

Hậu quả:

• Hạt giống nảy mầm không đồng đều, dễ bị thối hoặc nhiễm nấm bệnh.
• Nếu ngâm quá lâu hoặc không thay nước thường xuyên, hạt có thể bị hỏng.

Cách khắc phục:

• Ngâm hạt giống từ 24 - 36 giờ, thay nước sạch để tránh lên men.
• Ủ hạt ở nhiệt độ thích hợp trong 24 - 48 giờ, giữ độ ẩm vừa đủ để kích thích nảy mầm đồng đều.
• Kiểm tra tình trạng hạt thường xuyên trong quá trình ngâm ủ.
• Sử dụng các loại Auxin hỗ trợ quá trình nảy mầm hạt giống: Auxin Na-NAA, T-ROOT...

5. Xạ vào điều kiện thời tiết không thuận lợi

Hậu quả:

• Hạt giống dễ bị ngập úng, trôi dạt hoặc chết non.
• Nếu nhiệt độ quá thấp, hạt giống nảy mầm kém.
• Nếu gặp mưa lớn ngay sau khi xạ, ruộng có thể bị đóng váng, làm giảm tỷ lệ mọc mầm.

Cách khắc phục:

• Theo dõi dự báo thời tiết trước khi xạ lúa.
• Tránh xạ vào thời điểm có mưa lớn, nhiệt độ thấp hoặc nắng gắt kéo dài.
• Nếu gặp mưa lớn sau khi xạ, nên phá váng ruộng để giúp hạt giống nảy mầm dễ dàng hơn.
• Sử dụng các loại chất điều hòa sinh trưởng có tác dụng giảm hiện tượng chống sốc, chống lại điều kiện bất thuận như: Brassinolide, Auxin Na-NAA, Vitamin 3B...

6. Quản lý nước không hợp lý sau khi xạ

Hậu quả:

• Nếu ruộng quá khô, hạt giống khó nảy mầm.
• Nếu ruộng bị ngập sớm, hạt giống dễ bị thối.

Cách khắc phục:

• Giữ ẩm vừa đủ trong 5 - 7 ngày đầu để hạt nảy mầm tốt.
• Sau khi cây lúa bén rễ, tiến hành đưa nước vào từ từ để đảm bảo sự phát triển ổn định.
• Tránh để ruộng bị khô cạn hoàn toàn trong giai đoạn mạ non.

7. Không kiểm soát sâu bệnh ngay từ đầu

Hậu quả:

• Ốc bươu vàng, rầy nâu, bệnh đạo ôn có thể tấn công ngay từ giai đoạn mạ non.
• Nếu không phòng trừ kịp thời, cây lúa sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cách khắc phục:

• Xử lý hạt giống bằng thuốc trừ nấm trước khi gieo để hạn chế bệnh hại.
• Kiểm soát ốc bươu vàng bằng biện pháp thủ công hoặc sử dụng thuốc đặc trị.
• Theo dõi tình hình rầy nâu và áp dụng biện pháp phòng trừ khi cần thiết.
• Luân canh cây trồng để giảm áp lực sâu bệnh từ vụ trước.

KẾT LUẬN

Việc tránh những sai lầm phổ biến trong xạ lúa sẽ giúp cây lúa phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất và giảm chi phí sản xuất. Bà con nên áp dụng đúng kỹ thuật từ khâu chọn giống, ngâm ủ, gieo sạ đến quản lý nước và sâu bệnh để đảm bảo một vụ mùa thành công.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong quá trình gieo sạ, hãy để lại câu hỏi để chúng tôi có thể tư vấn giải pháp phù hợp nhất!