Nhân giống giảo cổ lam (P3)

1. Đóng bầu gieo hạt, cấy cây giảo cổ lam

1.1. Lựa chọn vỏ bầu

- Chọn vỏ bầu bằng Polyetylen (P.E)

- Kích thước vỏ bầu: đường kính đáy 6-7cm, cao 11-12cm.

1.2. Hỗn hợp ruột bầu gieo hạt, cấy cây

- Đất: Thường sử dụng đất tầng A, sàng nhỏ.

- Phân hữu cơ đã ủ hoai, sàng nhỏ.

-Trấu hun, phân NPK

- Tỷ lệ các thành phần tính theo trong lượng bầu: 70 - 80% đất tầng A+20-10% trấu + 9% phân chuồng hoai + 1% phân NPK.

1.3. Tạo luống đặt bầu

- Kích thước luống đặt bầu như luống gieo hạt

- Mặt luống phẳng, theo hướng Đông- Tây và có giàn che bóng cho cây

1.4. Trình tự các bước đóng bầu gieo hạt

- Lấy và mở miệng túi bầu:

Đặt vỏ bầu về phía bên tay không thuận. Bàn chân trái dẫm lên 1/3 túi bầu. Dùng các ngón tay vừa lấy bầu vừa xoay nhẹ để mở miệng túi bầu.

Hình 1: Lấy và mở miệng túi bầu

- Dồn hỗn hợp lần 1

+ Xúc hỗn hợp bằng tay thuận. Đổ hỗn hợp vào bầu đủ 2/3 chiều cao bầu. Dùng 2 ngón tay, ngón tay trỏ và ngón tay giữa khép lại, nén chặt theo chiều thẳng đứng ở vị trí giữa bầu. dồn đều xuống đáy bầu.

- Dồn hỗn hợp lần 2

+ Xúc hỗn hợp đổ đầy bầu. Nén nhẹ tạo độ xốp sau đó vừa đổ, vừa nén hỗn hợp đồng thời nhấc nhẹ cho thành bầu phẳng.

Không dồn đất quá chặt hoặc quá lỏng.

Hình 2 : Dồn hỗn hợp lần 1                                   Hình 3: Dồn hỗn hợp lần 2

- Xếp bầu vào luống

+ Bầu xếp thẳng đứng, xít nhau, mặt luống bầu phẳng.

Hình 4: Xếp bàu vào luống

+ Áp má luốn má luống có góc nghiêng đều 450

+ Dùng cuốc kéo đất ở rãnh lấp kín 2/3 chiều cao của bầu hoặc kín bầu tuỳ theo thời tiết của từng vùng. Đập chặt má luống.

2. Xử lý hạt giống để gieo giảo cổ lam

2.1. Làm sạch hạt

- Sơ bộ kiểm tra lại hạt, sàng, sảy, loại bỏ tạp vật, hạt kém phẩm chất, rửa hạt bằng nước lã sạch 2 - 3 lần

Hình 5: Làm sạch hạt

2.2. Khử trùng hạt

- Thuốc tím nồng độ 0,05% (0,5 gam thuốc cho 1 lít nước) ngâm hạt trong thời gian 15 đến 20 phút sau đó vớt hạt rửa sạch thuốc tím hoặc ngâm hạt trong dung dịch thuốc Booc đô nồng độ 1% trong thời gian 3-5 phút.

Hình 6: Khử trùng hạt

2.3. Ngâm hạt trong nước nóng

- Ngâm hạt vào nước nóng nhiệt độ 40 - 45⁰c trong thời gian 6 - 8 giờ (duy trì nhiệt độ trong thời gian ngâm hạt), hết thời gian ngâm, rửa lại hạt, để ráo nước rồi đem ủ.

Hình 7: Ngâm hạt trong nước nóng

2.4. Ủ và rửa chua hạt

- Cho hạt vào túi vải rồi đem ủ trong cát ẩm

- Hàng ngày rửa chua hạt, thấy hạt nứt nanh đem gieo

Hình 8: Ủ và rửa chua hạt

3. Gieo hạt giảo cổ lam

3.1 . Thời vụ gieo hạt giảo cổ lam thích hợp nhất

- Tháng 2- tháng 3 hàng năm

3.2. Phương pháp gieo

3.2.1. Gieo vãi

Sơ đồ 1: Sơ đồ các bước gieo vãi

Tạo nền luống gieo hạt:

- Rải phân hữu cơ được sàng nhỏ lên trên mặt luống, liều lượng (1,5 - 2 kg/m²)

- Đảo đều đất và phân, có độ sâu từ 3 - 5 cm. Dùng thước gạt phẳng mặt luống, loại bỏ đất to. +Yêu cầu kỹ thuật

- Tưới đủ ẩm mặt luống trước khi gieo hạt, nền luống san phẳng, có độ tơi xốp.

Chú ý: Trước khi gieo hạt đất phải được xử lý bằng thuốc trừ nấm bệnh (các loại thuốc trừ nấm bệnh trong đất có bán trên thị trường, liều lượng theo hướng dẫn sử dụng trên bao bì)

3.2.2. Gieo hạt

- Chia lượng hạt gieo thành 3 phần: Lấy 2 phần hạt gieo trước, 1 phần gieo bổ sung để điều chỉnh mật độ gieo cho đều.

- Tiến hành gieo hạt đều trên toàn diện tích gieo.

+ Yêu cầu: Hạt đựợc gieo đều trên diện tích gieo

Hình 9: Gieo hạt

Hình 10: Lấp đất phủ hạt

- Lấp đất đã được trộn với trấu theo tỷ lệ 1 đất + 1 trấu để phủ hạt

- Thao tác: Sàng lấy đất nhỏ, trộn đều đất và trấu, phủ kín luống hạt.

- Yêu cầu kỹ thuật

+ Độ dày lớp đất phủ gấp 1,5 - 2 lần đường kính hạt, đất phủ phải tơi xốp

- Che phủ

Hình 10: Che phủ luống gieo bằng rơm rạ

+ Thao tác:

Dùng vật phủ đã qua khử trùng phủ dày đều lên toàn bộ luống gieo, độ dày lớp phủ 7 - 10 cm.

Khi hạt nhú mầm dỡ rơm (rạ), cắm ràng ràng lên luống gieo, độ che phủ từ 70 - 80%, sau từ 1 - 2 tuần thì dỡ dần dàn che.

+ Yêu cầu kỹ thuật

Rơm, rạ, ràng ràng được khử trùng trước khi sử dụng

Phủ kín mặt luống gieo với độ dày lớp phủ từ 7 - 10 cm

Vật che phủ không trùm xuống rãnh luống.

- Tưới nước:

+ Thao tác:

Dùng bình phun hoặc thùng ô doa lỗ nhỏ tưới đủ ẩm trên luống gieo. Mỗi ngày tưới 1 - 2 lần tùy theo thời tiết từng ngày.

Hình 11: Tưới nước

Yêu cầu: Tưới nước đủ ẩm cho luống gieo, độ ẩm 60 - 70 % - Bảo vệ luống gieo.

- Rắc thuốc trừ sâu hoặc bình xịt, dầu hoả để chống kiến, côn trùng ăn hạt.

- Rắc thuốc trừ sâu bột xung quanh má luống thành đường viền liền chống kiến hoặc dùng dầu hỏa.

- Những sai hỏng thường gặp trong gieo vãi - Lấp đất phủ hạt quá dầy hoặc quá mỏng.

Gieo hạt không đều, chỗ dày, chỗ thưa. Không rắc thuốc phòng chống kiến, không xử lý đất trước khi gieo, không tưới nước sau khi gieo hoặc lượng nước tưới quá nhiều.

3.3.3. Gieo vào bầu

- Chuẩn bị luống bầu: Đất trong bầu đủ ẩm trước khi gieo vài giờ để khi gieo không bị dính que.

- Tạo hố giữa bầu: Độ sâu gieo hạt bằng chiều dài hạt gieo

- Gieo hạt: Mỗi bầu gieo từ 1 - 2 hạt gieo vào giữa bầu

- Lấp đất: Dùng đất nhỏ + trấu phủ kín hạt.

- Cắm ràng ràng trên luống, che nắng 70 - 80%.

- Tưới nước: Dùng thùng hoa sen có lỗ nhỏ đường kính 0,2cm tưới 1 - 2 lần / ngày, tưới 2 - 3 lít/ m² / lần.

Hình 12. Gieo hạt trực tiếp vào túi bầu

Hình 13: Kỹ thuật gieo hạt và lấp hạt

Hình 14: Tưới nước

- Chú ý:

+ Luống bầu gieo hạt được đặt dưới độ tàn che 75- 80% trong 1 tháng đầu (kể từ khi bắt đầu gieo hạt).

+ Khi cây được 1 tháng tuổi che 50% sau đó tùy theo vị trí của vườn ươm và sinh trưởng của cây con mở dần dàn che cho đến độ chiếu sáng 100%.

+ Vườn ươm thông thoáng, đủ ánh sáng, cây con trong vườn khỏe, mở tàn che dần dần. Vườn ươm cớm nắng, cây con sinh trưởng kém mở tàn che mạnh hơn.

4. Cấy cây giao cổ lam vào bầu

- Tưới nước đủ ẩm cho luống cây mầm và luống bầu trước nửa ngày.

- Chọn cây cấy: Cây không cụt ngọn, không sâu bệnh, cây có cùng cấp chiều cao cấy trên một luống để hạn chế phân hoá.

- Bứng cây: Dùng que cấy xiên nhẹ góc 450 so với thân cây mầm sâu hơn chiều dài của rễ khoảng 0,5cm.

- Đặt cây vào bát hoặc khay có nước để rễ cây ngập trong nước.

Hình 15: Để cây trong bát nước

- Hố cấy tạo ở giữa bầu có hình chữ V lệch

Hình 16: Tạo hố cấy

- Cấy cây vào bầu: Đưa rễ cây xuống hố cấy sao cho rễ thẳng và ở trạng thái tự nhiên, ép đất kín cổ rễ.

Hình 17: Cấy cây vào bầu

- Tưới nước và che phủ

- Dùng ràng ràng hoặc dàn che để che nắng cho cây

- Dùng thùng hoa sen lỗ nhỏ để tưới nước, duy trì độ ẩm của đất khoảng 60 - 70%.

Hình 18: Tưới nước

5. Cách chăm sóc luống cây gieo, cây cấy tốt nhất

5.1. Tưới nước

- Luôn đảm bảo đủ ẩm cho cây trong 1 tháng đầu, mỗi ngày tưới 2-3 lần.

a. Tưới bằng bình phun b. Tưới bằng thùng hoa sen

Hình 19: Tưới nước

5.2. Làm cỏ, phá váng, bón phân

- Sau 20 ngày tiến hành làm cỏ kết hợp xới đất, phá váng kết hợp với việc chỉnh trang cho cây mầm đứng thẳng

- Làm cỏ lúc trời râm mát, đất đủ ẩm

- Dùng phân NPK bón thúc định kỳ 15 ngày /lần

- Cách bón phân

+ Bón phân cho cây trên luống đất: Hoà tan phân rồi tưới lên lá hoặc bón trên luống cho từng cây

+ Bón phân cho cây trong bể ươm nền cứng: Hoà tan phân, xả vào bể ngập 2/3 bầu, sau 12 giờ tháo toàn bộ phân thừa ra ngoài.