Tìm hiểu nhu cầu dinh dưỡng của cây cam, cây quýt

1. Tìm hiểu nhu cầu dinh dưỡng của cây cam, cây quýt

Cam, quýt là các loài cây ăn quả được trồng phổ biến ở nhiều nơi trên nước ta. Để có thể thu được năng suất cao và đảm bảo chất lượng cũng như giá trị hàng hóa của quả cam quýt cần được bón đầy đủ và cân đối các loại phân.

Với năng suất 20 tấn quả cam lấy đi từ đất 34kg N; 10kg P₂O₅; 54kg K₂O. Tính trung bình 1 tấn quả cam cây lấy từ đất 1,7kg N; 0,5kg P₂O₅; 3,2kg K₂O.

Kali là yếu tố cam lấy từ đất nhiều nhất. vì vậy, bón kali có thể làm tăng năng suất cam 10-46%, Hệ số lãi do bón phân cân đối cho cam có thể đạt đến 4,5-5,0. Cân đối giữa phân hữu cơ và phân vô cơ làm cho năng suất cam tăng 30-50%.

Cân đối đạm-kali, ngoài tác dụng tăng năng suất cam còn làm tăng chất lượng quả cam, như tăng hàm lượng đường và giảm hàm lượng axit.

Cam quýt là cây ăn quả lâu năm, cho nên hàng năm cần được bón phân và lượng phân thay đổi theo tuổi cây.

2. Hướng dẫn kỹ thuật bón phân cho cây cam, cây quýt

Lượng phân bón được khuyến cáo cho cam như ở bàng dưới.

• Lượng phân bón cho cam theo tuổi cây

Ghi chú: Tài liệu của GS. TSKH. Trần Thế Tục.

Cách bón như sau:

- Thời kỳ cây con, bón lân và kali một lần vào cuối mùa mưa.

Phân đạm chia thành 3-4 lần để bón hoặc hòa vào nước tưới gốc cây.

- Cây trên 3 tuổi và bắt đầu cho thu hoạch quả.

Phân N chia làm 3 lần để bón: trước ra hoa, sau khi đậu quả và sau thu hoạch. Chia đều, mỗi lần bón 1/3 lượng phân.

Phân K chia làm 2 lần để bón: bón 1/2 lượng K sau khi đậu quả và 1/2 lượng còn lại bón trước khi thu hoạch 1-2 tháng.

Phân P: bón toàn bộ sau khi thu hoạch quả cùng với phân hữu cơ.

Dựa vào đặc điểm sinh lý và ra quả của cam quýt người ta có thể chia thời gian sinh trưởng của cây 2 kỳ để bón phân:

Thời kỳ cam quýt dưới 7 tuổi: Thời kỳ này cây phát triển thân, cành lá là chính. Vào những năm cuối kỳ cây đã cho quả nhưng chỉ là những mùa cho quả đầu tiên, năng suất quả của cây tăng dần qua các năm. Ở thời kỳ này người ta đề nghị bón phân cho cam quýt với lượng như ở bảng 7.

• Bón phân cho cam quýt ở thời kỳ dưới 7 tuổi

Nguồn: Nguyễn Văn Kế. Trường Đại học Nông nghiệp TP Hồ Chí Minh

Thời kỳ cam cho quả ổn định (sau năm thứ 7): Ở thời kỳ này, năng suất của cam đi vào ổn định. Những thay đổi về năng suất chịu tác động của các yếu tố bên ngoài (khí hậu, sâu bệnh, kỹ thuật chăm sóc...)

Ở thời kỳ này lượng phân bón được thay đổi tùy thuộc vào năng suất của cam quýt. Lượng phân bón được khuyến nghị như ở bảng 8.

- Bón sau thu hoạch, bón phục sức cho cây, giúp cây phân hóa mầm hoa: vôi + toàn bộ phân chuồng + toàn bộ phân lân + 1/3 phân đạm + 1/3 phân kali.

- Bón trước trỗ hoa 6 tuần: 1/3 lượng đạm + 1/3 lượng kali.

- Bón lúc quả lớn bằng ngón tay cái: 1/3 lượng đạm + 1/3 lượng kali.

• Bón phân theo sản lượng quả cam quýt

Nguồn: Nguyễn Văn Kế. Trường Đại học Nông nghiệp Tp. Hồ Chí Minh

Tùy theo đặc điểm đất đai ở từng vùng có thể tăng giảm lượng phân bón cho thích hợp. Thí dụ, ở vùng đất Đồng bằng sông Cửu Long có thể giảm bớt lượng kali.

Cần chia phân ra bón nhiều lần để chống rửa trôi mất phân.

Khi bón nhớ đào hố hoặc cuốc rãnh nông luân phiên chung quanh tán cây.

Hàng năm nên bón bổ sung phân vi lượng cho cam quýt như Zn, Mg, Mn trong trường hợp bón ít phân chuồng.

Để giảm hiện tượng rụng hoa quả, cần dành 2/3 lượng phân bón trước khi cây ra hoa. Thực hiện việc bón đón hoa kết hợp với phun phân bón lá góp phần tích cực hạn chế rụng hoa quả sau này.

Có thể thực hiện việc phân tích lá để chẩn đoán tình trạng thiếu dinh dưỡng, kịp bón phân cho cam quýt. Người ta phân tích lá 4-7 tháng tuổi của cành nhỏ tận cùng không mang quả. Nếu kết quả phân tích cho thấy N < 2,2%; P < 0,09%; K<0,7%; Mg<0,2%; Fe<25ppm; Mn<18ppm; Zn<18ppm; Cu<3,6ppm thì đó là tình trạng cây thiếu dinh dưỡng. Các trung tâm khuyến nông, các chủ vườn có thể lấy lá đem phân tích ở các phòng thí nghiệm để kịp thời bón phân cho cây.