Khoanh nợ cho hai nhà máy đạm: nên hay không?

Theo dự báo, ngành phân bón, nhất là mảng sản xuất phân đạm sẽ rất khó khăn trong thời gian tới. Sự khó khăn đó đối với một số dự án lớn của Tập đoàn Hóa chất (Vinachem) như đạm Ninh Bình, Hà Bắc…lại càng chồng chất hơn.

Đạm Ninh Bình đang ngập trong nợ nần, thua lỗ. ẢNH: NGÂN AN

Trước thực tế này, Vinachem đã xin chính phủ nhiều ưu đãi… Liệu những ưu đãi đó có giải quyết được những khó khăn?

Đạm Ninh Bình lỗ chồng lỗ

Được cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu vào tháng 1/2008, Đạm Ninh Bình có công suất 560.000 tấn/năm với số vốn đầu tư 10. 673 tỷ đồng, sử dụng các công nghệ tiên tiến trên thế giới như công nghệ khí hóa của Shell (Hà Lan), công nghệ tinh chế khí của Linder (Đức)…

Theo tính toán, sau khi hoàn thành vào giữa năm 2011, Nhà máy sẽ đạt sản lượng 1760 tấn urê/ngày, nhưng đến ngày 30/3/2012, Đạm Ninh Bình mới cho ra tấn urê đầu tiên và bắt đầu đi vào sản xuất kinh doanh từ ngày 15/10/2012. Theo báo cáo của Cty, kể từ khi đi vào hoạt động đến nay, Đạm Ninh Bình lỗ triền miên từ năm 2012 – 2015 với tổng lỗ lũy kế đến nay khoảng 1600 tỷ đồng.

Hiện mỗi năm, Đạm Ninh Bình phải trả lãi vay khoảng 800 tỷ đồng, khấu hao khoảng 680 tỷ đồng, cộng giá nguyên liệu cao khiên cho Cty khó cạnh tranh được với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và các Cty trong nước. Nhà máy hiện còn tồn hơn 50.000 tấn phân urê.

Theo ông Vũ Văn Nhẫn – GĐ Nhà máy đạm Ninh Bình, từ khi đi vào hoạt động, Đạm Ninh Bình rơi vào giai đoạn giá đạm urê thế giới xuống thấp nhất. Đặc biệt, nguồn cung thời gian qua lớn (Nhà máy đạm Cà Mau đi vào hoạt động, Đạm Hà Bắc mở rộng…) trong khi tổng nhu cầu của VN chỉ khoảng 2,2 triệu tấn/năm nên sản phẩm của Đạm Ninh Bình gặp nhiều khó khăn trong tiêu thụ.

Đạm Hà Bắc nợ vay 7000 tỷ đồng

Năm 2010, Cty TNHH Một thành viên Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc (Hanichemco) triển khai dự án cải tạo, mở rộng nhà máy phân đạm Hà Bắc với tổng vốn đầu tư 568 triệu USD. Khi đó nguồn vốn tự có chỉ có khoảng 102 triệu USD, nên phải đi vay tổng cộng hơn 5.000 tỷ đồng.

Theo đó, công suất nhà máy phân Đạm Hà Bắc lên mức 500.000 tấn urê, trong đó đầu tư một dây chuyền sản xuất mới có công suất 320.000 tấn urê, và cải tạo dây chuyền sản xuất hiện có sang sử dụng nguyên liệu than cám có công suất 180.000 tấn urê một năm.

Nhưng năm 2015, khi dự án đi vào hoạt động, cũng là lúc Cty thua lỗ nặng với con số 675 tỷ đồng, năm 2016 số lỗ dự kiến khoảng 488 tỷ đồng. Theo kế hoạch, năm 2019, Đạm Hà Bắc sẽ hết lỗ luỹ kế. Tuy nhiên, trong bối cảnh giá phân đạm giảm mạnh cùng sự cạnh tranh quyết liệt, thì số lỗ của Cty có nguy cơ sẽ lớn hơn nhiều lần so với dự báo ban đầu.

Nợ vay của Đạm Hà Bắc hiện đã lên tới trên 7.000 tỷ đồng. Chi phí lãi vay, khấu hao lớn khiến Cty vẫn đứng trước nguy cơ chìm trong thua lỗ.

Trong Báo cáo xây dựng kế hoạch năm 2017 vừa được gửi đến Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch – Đầu tư, Vinachem cho biết tình hình hoạt động của tập đoàn đang hết sức khó khăn và có thể kéo dài đến năm 2017, trong đó khó khăn nhất là hai nhà máy Đạm Ninh Bình và Đạm Hà Bắc. Vinachem cũng dự báo những tháng cuối năm nay, tập đoàn sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn, đặc biệt với nhóm ngành phân bón do nguồn cung dồi dào, nhu cầu thấp dẫn đến giá phân bón liên tục giảm. Tập đoàn dự kiến mức doanh thu đạt xấp xỉ 42.560 tỉ đồng, giảm 9,4% so với kế hoạch. Lợi nhuận dự kiến âm 806 tỉ đồng. Để giải quyết khó khăn, đặc biệt để cứu hai nhà máy đạm Ninh Bình và Hà Bắc, Vinachem đưa đã đưa ra tới 14 đề xuất, kiến nghị lên Chính phủ với hàng loạt ưu đãi. Nhưng, theo các chuyên gia, kể cả khi 14 đề xuất, kiến nghị này được chấp thuận thì chưa chắc hai nhà máy này sẽ hết khó khăn.

Loay hoay ưu đãi