Đốm lá lớn trên cây ngô (cây bắp)
Bệnh phổ biến ở khắp các vùng trồng ngô (bắp) và trên tất cả các giống ngô (bắp) địa phương, ngô (bắp) lai. Mức độ gây tác hại của bệnh phụ thuộc vào từng giống, từng vùng và chế độ canh tác khác nhau: đối với 1 số giống ngô (Iova, Ganha 2, Gâng 5, Vijay) và một số giống ngô lai (LVN4, LVN 10, Q2) trồng ở một số chân đất xấu, do chăm sóc kém thì tác hại của bệnh rất rõ rệt, làm cây sinh trưởng kém, lá chóng tàn lụi, thậm chí cây con có thể chết, năng suất ngô giảm sút nhiều khoảng (12 - 30%).
Triệu chứng bệnh đốm lá lớn trên cây ngô (bắp):
Bệnh đốm lá lớn trên cây ngô (bắp) do nấm Helminthosporium turcicum Pass
- Bệnh xuất hiện ở khắp các vùng trồng ngô (bắp). Triệu chứng bệnh có thể nhận thấy trên các bộ phận như bẹ lá, lá bao và rõ nhất ở trên lá. Bệnh thường xuất hiện lá già sát gốc trước, sau đó lan dần lên những lá trên.
- Vết bệnh dài có dạng sọc hình thoi không đều đặn, màu nâu hoặc xám bạc, không có quầng vàng. Kích thước vết bệnh lớn 16 - 25 x 2 - 4mm, có khi vết bệnh kéo dài tới 5 - 10cm, nhiều vết bệnh có thể liên hết nối tiếp nhau lam fcho lá dễ khô táp, rách tươm ở đoạn chọp lá. Bệnh thường xuất hiện lá phía dưới rồi lan dần đến các lá phía trên. Trên vết bệnh khi trời ẩm dễ mọc ra 1 lớp nấm đen nhọ là các cành bào tử phân sinh và bào tử phân sinh của nấm gây bệnh.
Nguyên nhân bệnh bệnh đốm lá lớn trên cây ngô (bắp):
- Bệnh đốm lá lớn do nấm Helminthosporium turcicum Pass gây ra. Thuộc họ Pleosporaceae, lớp Nấm Bất Toàn, giai đoạn hữu tính thuộc lớp Nấm túi. Nấm bệnh xâm nhập vào lá qua lỗ khí khổng chủ yếu ở các bộ phận còn non trên cây.
- Những ruộng ngô (bắp) xấu, ít được chăm sóc hoặc những ruộng thường xuyên bị thiếu nước...làm cho cây ngô (bắp) sinh trưởng kém, còi cọc, không phát triển được là điều kiện thuận lợi để bệnh phát sinh phát triển. Các giống ngô (bắp) địa phương bị bệnh nặng hơn các giống ngô (bắp) lai. Tàn dư cây bệnh trên đồng ruộng là nguồn lây nhiễm cho vụ sau.
- Bipolaris turcica có cành bào tử phân sinh thô hơn, màu vàng nâu có nhiều ngăn ngang, kích thước khoảng 66 - 262 x 7,7 - 11 micrromet.
- Bào tử phân sinh tương đối thẳng, ít khi cong, có từ 2 - 9 ngăn ngang, màu nâu vàng, kích thước 45 - 152 x 15 - 25 micrromet.
Đặc điểm phát sinh phát triển của bệnh
- Phát sinh phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ tương đối cao, trời ấm áp, mưa ẩm nhiều nên bệnh thường tăng nhanh ở giai đoạn cây đã lớn nhất là từ khi có cờ chở đi.
- Bệnh phát sinh muộn hơn bệnh đốm lá nhỏ, thường ít xuất hiện ở giai đoạn 3 - 5 lá (giai đoạn đầu sinh trưởng) mà phần lớn tập trung phá hại nhiều từ 7 - 8 lá đến các giai đoạn về sau, bệnh phát sinh trước hết ở lá già, lá bánh tẻ rồi lan dần lên các lá phía trên ngọn, lây bệnh cả vào áo bắp.
- Bệnh phát triển mạnh và gây tác hại rõ rệt ở những nơi mà kỹ thuật chăm bón không tốt, đất chặt, xấu, dễ đóng váng, bón phân ít, ruộng hay bị mưa úng, trũng, cây sinh trưởng chậm, vàng, thấp.
- Bệnh lấy lan nhanh bằng bào tử phân sinh xâm nhập qua lỗ khí hoặc có khi trực tiếp qua biểu bì. Thời kỳ tiềm dục dài hay ngắn thay đổi theo tuổi cây và trạng thái lá, nói chung kéo dài khoảng 3 - 8 ngày.
- Bào tử phân sinh tồn tại trên hạt giống và sợi nấm tồn tại trong tàn dư lá cây ở đất đều là nguồn bệnh quan trọng. Hiện nay trên đồng ruộng các giống ngô lai bị bệnh đốm lá khá nhiều và gây hại đang kể ở nhiều vùng trồng ngô trong cả nước.
Biện pháp phòng trừ bệnh đốm lá lớn trên cây ngô (bắp):
+ Sử dụng giống ngô (bắp) có khả năng chống chịu bệnh, dùng hạt giống sạch bệnh.
+ Xử lý hạt giống bằng thuốc Rovrral (2g/ 10kg hạt).
+ Luân canh trồng ngô (bắp) với lúa và cây họ đậu.
+ Chăm sóc tốt làm cho cây khỏe tăng cường khả năng chống bệnh.
+ Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn sach tàn dư cây bệnh đưa ra khỏi ruộng tiêu huỷ.
+ Thường xuyên ngắt tỉa lá già, lá bệnh, tạo độ thông thoáng cho ruộng ngô (bắp).
+ Phun các loại thuốc Tilt 250ND và Anvil 5SC nồng độ 0,1% để trừ bệnh.
- Bệnh gỉ sắt trên cây sâm ngọc linh: Nguyên nhân, triệu chứng và giải pháp phòng ngừa (Puccinia)
- Bệnh gỉ sắt hại cây cà phê (Hemileia vastatrix Berk et Br)
- Bệnh rỉ sắt trên cây rau má (Puccinia parasitica)
- Bệnh đốm vòng hại hành lá (Alternaria porri)
- Biện pháp phòng trừ bệnh sương mai cho cây khoai môn
- Quản lý bệnh nứt thân xì mủ trên cây sầu riêng