Héo khô đầu lá
Nguyên nhân gây bệnh héo khô đầu lá virus Wilt
Triệu chứng có liên quan đến Rệp sáp (Rầy bông) có tên khoa học là Dysmicoccus brevipes.
Sau khi trứng nở, ấu trùng phát triển qua 3 tuổi trong vòng 30 - 40 ngày trước khi thành trùng. Rệp sáp thường sống tập trung ở gốc các lá già và cả trong đất chung quanh rễ. Việc lây lan thường do kiến sống cộng sinh ăn chất bài tiết của rệp, mang rệp sáp từ nơi nà sang nơi khác. Thường khi trên cây có >10 con cái và khoảng 200-300 ấu trùng đủ tuổi mới đủ sức là cây héo rụi, trường hợp nặng có thể có 1000 con/cây.
Triệu chứng gây hại của bệnh héo khô đầu lá virus Wilt
Diễn biến của triệu chứng trên toàn bộ lá có thể chia ra làm 4 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Trước tiên các lá già đỏ dần lên, sau đó rìa phiến lá cuốn lại về phía mặt dưới lá, đầu lá cong xuống đất.
Bệnh héo khô đầu lá - Giai đoạn 1
+ Giai đoạn 2: Lá không trương nước nữa và chuyển qua màu hồng vàng, các đầu lá chuyển sang màu nâu và khô dần.
Bệnh héo khô đầu lá - Giai đoạn 2
+ Giai đoạn 3: Các lá mọc từ giữa thân lá lần lượt cong xuống, mép lá vàng ra, các lá còn lại chuyển sang màu hồng tía, đầu lá cuốn lại.
Bệnh héo khô đầu lá - Giai đoạn 3
+ Giai đoạn 4: Các đầu lá còn lại cuối cùng cuốn lại và héo khô. Thời gian từ khi bị nhiễm đến lúc xuất hiện triệu chứng thay đổi theo tuổi cây.
Bệnh héo khô đầu lá - Giai đoạn 4
Trung bình từ 2 - 3 tháng đối với cây bị nhiễm ở giai đoạn 5 tháng sau khi trồng và 4 - tháng đối với cây bị nhiễm ở giai đoạn 9 tháng sau khi trồng.
Khi bị nhiễm triệu chứng héo, cây vẫn có thể ra hoa, phát triển trái nhưng trái nhỏ và thường chín héo, phẩm chất kém tháng và nặng hơn trong mùa gốc.
Trên các vùng trồng dứa ở đồng bằng sông Cửu Long, triệu chứng héo thường xảy ra nặng trong mùa nắng (từ tháng 12 dương lịch trở đi). Dứa vụ gốc thường bị nặng hơn dứa vụ tơ. Nhóm Cayenne bị nhiễm nặng hơn nhóm Queen.
Biện pháp phòng trừ bệnh héo khô đầu lá virus Wilt
- Nên tiến hành phun thuốc khi phát hiện có khoảng < 10 con cái và một số ấu trùng trên cây. Sử dụng các loại thuốc lưu dẫn như zodrin, Bi, Ho tathion, Supracide,... nồng độ 0,2%, phun định kỳ mỗi tháng một lần. Kết hợp bón thêm lân, tưới đủ nước.
- Chọn chồi giống từ cây mẹ khoẻ mạnh không có Rệp sáp và có thể xử lý chồi giống trước khi trồng bằng dung dịch azodrin 0,2% . Các tài liệu hiện nay cho biết, nhóm dứa Tây Ban Nha có khả năng kháng được triệu chứng héo khô đầu lá.
- Diệt trừ kiến bằng cách rải Basudin hay Furadan để tránh lây lan. Làm sạch cỏ trong ruộng (như cỏ tranh, cỏ bàng, cỏ ống,...).
- Sau thu hoạch nên cắt bớt lá trên cây để tránh tạo điều kiện nóng ẩm giúp Rệp sáp phát triển ở mùa tiếp theo. Trường hợp nặng, nên tiêu hủy cây bị nhiễm vì việc trị thường không có hiệu quả kinh tế.
- Trong điều kiện thâm canh, nên có kế hoạch phun thuốc định kỳ (4-5 lần trong suốt chu kỳ inh trưởng của cây), chú ý lần phun cuối cùng trùng vào cuối mùa mưa để hạn chế Rệp sáp phát triển mạnh trong mùa khô tiếp theo.
- Bệnh khảm lá dưa chuột (Cucumber mosaic virus)
- Bệnh khảm lá chùn ngọn trên các loại dưa và bấu bí
- Bệnh sùi cành chè (Bacterium gorlencovianum)
- Bệnh vàng lá, thối quả trên cà chua
- Bệnh đốm góc cây thuốc lá (Pseudomonas angulate Stapp)
- Bệnh héo xanh vi khuẩn hại lạc (Pseudomonas solanacearum E. F. Smith)