Nhu cầu vi lượng của cây trồng: vai trò, liều lượng và cách bổ sung hiệu quả

Nhu cầu vi lượng của cây trồng

Nhu cầu vi lượng là yếu tố không thể thiếu trong quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Dù chỉ cần một lượng nhỏ, các nguyên tố vi lượng đóng vai trò quyết định đến năng suất, chất lượng và khả năng chống chịu với môi trường của cây. Dưới đây là thông tin chi tiết về vai trò, liều lượng, loại vi lượng, phương thức bổ sung, cách nhận biết dấu hiệu thiếu vi lượng, ảnh hưởng của pH đất, và nhu cầu vi lượng theo từng giai đoạn sinh trưởng cũng như từng nhóm cây trồng.

Vai trò của các loại vi lượng

• Sắt (Fe): Tham gia vào quá trình quang hợp, hỗ trợ hình thành chlorophyll.
• Mangan (Mn): Hỗ trợ phân giải nitơ và kích thích hoạt động enzyme.
• Kẽm (Zn): Quan trọng trong tổng hợp hormone và sự phân chia tế bào.
• Đồng (Cu): Hỗ trợ quá trình hô hấp, phát triển mô và tăng cường sức chống chịu.
• Bo (B): Cần thiết cho phân hóa mầm hoa và tăng khả năng đậu quả.
• Molybden (Mo): Tham gia vào quá trình cố định đạm, đặc biệt quan trọng với cây họ đậu.

Khi nào cần bổ sung vi lượng?

1. Dấu hiệu thiếu vi lượng:

   • Thiếu Bo: Đỉnh sinh trưởng bị chết, hoa quả dễ rụng, quả méo, lúm.
   • Thiếu Mangan: Lá có màu vàng với các vệt xanh hoặc đốm nhỏ trên lá.
   • Thiếu Kẽm: Lá nhỏ, mép lá cong lại, chậm phát triển, lá cong và có đốm vàng.
   • Thiếu Sắt: Lá non có màu vàng nhạt.
   • Thiếu Đồng: Lá non xanh đậm, mép lá có màu nâu.

2. Lượng vi lượng cần bổ sung:
   Cây không cần nhiều vi lượng, nhưng thiếu sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình sinh trưởng. Liều lượng tùy thuộc vào loại cây, điều kiện đất và yếu tố môi trường. Ví dụ: Kẽm khoảng 0.5-1 ppm, Đồng khoảng 0.2-0.5 ppm.

3. Các loại vi lượng cần bổ sung:

   • Vô cơ: Dễ sử dụng nhưng dễ mất hiệu quả khi phản ứng với đất.
   • Chelate: Hữu ích khi đất có pH không lý tưởng, vi lượng chelate giúp cây hấp thu tốt hơn.
   • Nano: Dạng nano có kích thước nhỏ, thẩm thấu nhanh vào tế bào cây, phù hợp khi cây thiếu vi lượng nghiêm trọng.

Cách cung cấp vi lượng hiệu quả

1. Phun lên lá:
   Phương pháp này giúp cây hấp thụ nhanh, đặc biệt trong giai đoạn sinh trưởng mạnh hoặc khi đất không thể cung cấp đủ vi lượng. Phun vi lượng giúp giảm thiểu tình trạng thiếu hụt kịp thời.

2. Tưới vào đất:
   Khi thiếu vi lượng nghiêm trọng hoặc cây cần phát triển mạnh hệ rễ, tưới vào đất giúp cây hấp thụ hiệu quả. Tuy nhiên, cần cung cấp đúng loại và hàm lượng để tránh dư thừa.

Nhu cầu vi lượng theo giai đoạn phát triển của cây

1. Cây con: Cần Bo, Mangan, và Kẽm để phát triển rễ và tăng khả năng quang hợp.
2. Cây trưởng thành: Cần Sắt, Kẽm, Mangan, và Bo để duy trì năng suất và chất lượng.
3. Ra chồi: Kẽm và Mangan quan trọng để phát triển chồi mới và duy trì sức khỏe.
4. Kích rễ: Cần Kẽm và Mangan để kích thích phát triển rễ, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng.
5. Phân hóa mầm hoa: Cần Bo để cây ra hoa đồng loạt và đậu quả tốt.
6. Đậu trái và chống rụng trái non: Bo và Kẽm giúp đậu trái và chống rụng.
7. Nuôi trái, nuôi hạt: Cần Mangan, Kẽm, và Molybden để duy trì sức khỏe và năng suất quả.
8. Nuôi củ: Mangan và Bo giúp phát triển củ và duy trì chất lượng.

Nhu cầu vi lượng theo từng nhóm cây

• Cây công nghiệp (cà phê, hồ tiêu, cao su...): Cần bổ sung Fe, Zn, Cu, và Bo trong các giai đoạn nuôi quả và tăng năng suất.
• Cây ăn quả (xoài, cam, bưởi...): Cần Bo để phân hóa mầm hoa, đậu quả, và Zn để tăng sức đề kháng.
• Cây ngũ cốc (lúa, ngô, đậu...): Cần Zn để phát triển hạt, Mo giúp cây họ đậu cố định đạm.
• Cây rau màu: Cần bổ sung đa dạng vi lượng, đặc biệt là Fe, Zn, và Mn để tăng năng suất và chất lượng.

Ảnh hưởng của pH đất đến khả năng hấp thu vi lượng

• pH đất thấp (chua, dưới 6): Ở pH thấp, Mangan, Sắt, Đồng và Kẽm dễ hòa tan và cây hấp thu tốt hơn. Tuy nhiên, khi pH quá thấp, các nguyên tố này có thể đạt nồng độ cao và gây độc. Bo và Molybden lại kém hiệu quả ở đất chua do bị giữ lại trong đất.
• pH đất cao (kiềm, trên 7): Ở pH cao, Kẽm, Sắt và Mangan có khả năng hòa tan kém, dễ gây thiếu hụt. Mo lại dễ hấp thụ hơn trong môi trường kiềm. Bổ sung vi lượng chelate hoặc nano giúp ổn định và duy trì khả năng hấp thụ các nguyên tố này ở đất kiềm.
• Đất trung tính (pH 6-7): Đất có pH trung tính là lý tưởng, giúp cây trồng hấp thụ đồng đều các dưỡng chất mà không bị thiếu hụt hoặc dư thừa. Trong trường hợp đất quá chua hoặc kiềm, sử dụng dạng chelate hoặc nano giúp cây hấp thu vi lượng hiệu quả hơn.

Cây con cần vi lượng nhiều hơn cây trưởng thành?

Cây con cần vi lượng nhiều hơn vì giai đoạn này cây phát triển nhanh, cần nhiều dưỡng chất để phát triển rễ và thân. Cây trưởng thành có nhu cầu vi lượng thấp hơn nhưng vẫn cần duy trì để đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm.

Kết luận

Vi lượng là yếu tố quan trọng cho sự phát triển của cây trồng. Việc bổ sung đúng loại và liều lượng vi lượng sẽ giúp cây khỏe mạnh, năng suất cao và chất lượng tốt. Lưu ý bổ sung vi lượng đúng thời điểm, đúng cách để cây có thể hấp thụ các dưỡng chất tốt nhất từ đất.

Nhà cung cấp vi lượng dạng chelate tại Việt Nam

1. Công ty Cổ phần Tư vấn Nông nghiệp Chelate Asia
   Chuyên cung cấp các sản phẩm vi lượng chelate, chất kích thích sinh trưởng, kích rễ, ra hoa trái vụ.

2. Công ty TNHH VIDAN
   Cung cấp phân bón trung vi lượng dạng chelate, đặc biệt là các sản phẩm phân bón thế hệ mới.

3. Công ty TNHH FUNO
   Chuyên cung cấp các loại phân bón vi lượng chelate như EDTA, DTPA, EDDHA.

Lựa chọn các nhà cung cấp uy tín sẽ giúp đảm bảo chất lượng và hiệu quả cho cây trồng.