Hơn 50% phân bón, sắt thép nhập vào Việt Nam là từ Trung Quốc

Theo số liệu của Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công thương), trong năm 2016, dù nhập khẩu nhiều mặt hàng nhập từ Trung Quốc vào Việt Nam đã giảm nhưng kim ngạch một số mặt hàng xuất khẩu chiến lược của nước này vào Việt Nam vẫn tăng cả về lượng lẫn giá trị.

Các mặt hàng đó điển hình là sắt thép, phân bón, rau quả. Cụ thể, sắt thép Trung Quốc nhập vào Việt Nam hiện chiếm hơn 55% về số lượng. Mặt hàng phân bón, Trung Quốc là thị trường cung cấp hơn 1/2 lượng phân vô cơ cho Việt Nam. Về rau củ quả, mặt hàng có xuất xứ từ Trung Quốc cũng chiếm đến gần 1/3 tổng lượng hoa quả nhập khẩu...

Tổng kết trong năm 2016, Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của nước ta với kim ngạch đạt 49,8 tỷ USD, tăng 0,5% so với năm 2015. Các thị trường tiếp theo là Hàn Quốc, ASEAN, Nhật Bản và EU...

Trong các sản phẩm nhập khẩu, đáng lưu ý theo thông tin của Bộ Công Thương, nhập khẩu phân bón (một trong những mặt hàng Bộ này quản lý) đã và đang lớn dần. Năm 2016 nhập khẩu phân bón của Việt Nam ước đạt 4,15 triệu tấn phân bón các loại, trị giá 1,11 tỷ USD.

Thị trường cung cấp chủ yếu phân bón cho Việt Nam là Trung Quốc với hơn 55% tổng lượng nhập khẩu, nguồn cung lớn thứ 2 là thị trường Nga. Đáng nói, giá phân bón của Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam giảm giá rất mạnh gần 30% so với giá phân bón các nước như Nga (chỉ giảm trên 10%). Việc giảm mạnh của giá phân bón Trung Quốc đã và đang gây khó khăn lớn, làm giảm khả năng cạnh tranh của các nhà máy sản xuất phân bón trong nước.

Về nhập khẩu thép, trong năm 2016 con số chi cho nhập khẩu thép về Việt Nam từ các thị trường là khoảng 8 tỷ USD, tăng 7,3% so với năm 2015 (546 triệu USD). Thị trường cung cấp sắt thép chính cho Việt Nam là Trung Quốc khi sắt thép nước này hiện chiếm 55,1% lượng nhập khẩu về Việt Nam.

Theo Bộ Công Thương, việc nhập khẩu thép mạnh trong thời gian qua, đặc biệt từ Trung Quốc là do giá sắt thép hiện đang rẻ, nhu cầu sử dụng trong nước cao. Việc nhập khẩu thép của các doanh nghiệp về Việt Nam đa dạng, có phôi thép, có thép thành phẩm sử dụng trong xây dựng.

Tính riêng thị trường Trung Quốc, dù nhập khẩu vào Việt Nam nhiều song hàng hóa Việt Nam chưa xâm nhập và khai thác tốt từ thị trường này. Các mặt hàng xuất khẩu sang Trung Quốc vẫn chỉ thô sơ, giá trị thấp và theo đường tiểu ngạch. Rất ít mặt hàng xuất khẩu đạt giá trị tỷ đô của Việt Nam sang Trung Quốc để làm chủ lực khai thác thị trường rộng lớn.

Theo cơ quan của Bộ Công Thương, nhìn lại cả năm 2016, mặt hàng trái cây Việt Nam xuất khẩu được khá nhiều như chuối, sầu riêng, xoài, thanh long… Tuy nhiên, thị trường trái cây đa phần vẫn phụ thuộc vào các thương lái Trung Quốc nên biến động thất thường. Chính vì việc thương lái Trung Quốc nay tăng mua, mai giảm, bỏ mua đã khiến nhiều quy hoạch, trào lưu trồng và nuôi cây, con bị đổ bể, thua lỗ tại nhiều địa phương trong thời gian qua.