Hướng dẫn tính lượng lúa giống phù hợp với diện tích canh tác để ngâm ủ

1. Xác định phương thức gieo trồng để tính lượng lúa giống

Khi gieo trồng lúa, tùy theo phương thức gieo trồng khác nhau thì lượng lúa giống sẽ hết khác nhau. Các phương thức thường được gieo trồng lúa trong sản xuất là Cấy và sạ:

1.1. Gieo trồng lúa bằng phương thức cấy

Ngay trong cùng phương thức cấy, mà các cách cấy khác nhau thì lượng giống cần cũng khác nhau:

- Nếu cấy 1 dảnh (tép) mạ, cây (khóm) như hình 1 thì hết 20-25 kg lúa giống/1 ha.

Hình 1: Cấy 1 dảnh (tép) mạ, cây (khóm)

- Nếu cấy 2-3 dảnh (tép) mạ, cây (khóm) như hình 2 thì hết 40-60 kg lúa giống/1 ha.

Hình 2. Cấy 2-3 dảnh (tép) mạ, cây (khóm)

1.2. Gieo trồng lúa bằng phương thức sạ

a. Gieo trồng bằng phương thức sạ lan

- Thông thường lượng giống để sạ lan là 180-200 kg lúa giống/1ha (hình 3).

- Trong điều kiện ruộng bằng phẳng, chăm sóc tốt, không để ốc bươu vàng phá thì có thể sạ 150-180kg/ha.

Hình 3. Ruộng lúa sạ lan

b. Gieo trồng bằng phương thức sạ hàng:

- Sạ hàng (hình 4) thường dùng từ 80-120 kg lúa giống/ha.

- Trong điều kiện ruộng bằng phẳng, chăm sóc tốt, không để ốc bươu vàng phá thì có thể sạ 70-100kg/ha.

Hình 4. Ruộng lúa sạ hàng

2. Xác định đặc điểm giống lúa để tính lượng lúa giống

2.1. Xác định thời gian sinh trưởng của giống lúa

Giống lúa có thời gian sinh trưởng dài phải gieo trồng thưa hơn thì lượng giống sẽ ít hơn. Ví dụ

- Các giống lúa mùa địa phương, thời gian sinh trưởng từ 135-180 ngày, thì lượng lúa giống để cấy là 20 kg/ha, để sạ là 40-60 kg/ha.

- Các giống lúa cải tiến, thời gian sinh trưởng từ 85-100 ngày, thì lượng lúa giống để cấy là 40 kg/ha, để sạ lan là 100-120 kg/ha.

2.2. Xác định chiều cao cây của giống lúa

Giống lúa có chiều cao cây cao phải gieo trồng thưa hơn thì lượng giống sẽ ít hơn. Ví dụ

- Các giống lúa mùa địa phương, chiều cao cây từ 135-160 cm, thì lượng lúa giống để cấy là 20 kg/ha, để sạ là 40 - 60 kg/ha.

- Các giống lúa cải tiến, chiều cao cây thường từ 85-120 cm, thì lượng lúa giống để cấy là 40 kg/ha, để sạ lan là 100 -120 kg/ha.

Lưu ý: Ngoài ra còn tùy thuộc nhiều điều điều kiện khác như giống lúa đẻ nhánh nhiều, điều kiện canh tác, đất tốt, xấu… để tính lượng lúa giống.

3. Xác định diện tích đất để tính lượng lúa giống

3.1. Căn cứ diện tích đất đã có của cở sở trồng lúa

Diện tích đất trồng lúa đã có của cơ sở (hay nông hộ), không thay đổi thì có thể xác định diện tích đất trồng lúa trên sổ sách hay diện tích đất trồng lúa đã có.

3.2. Đo để tính diện tích đất trồng lúa thực tế:

Trường hợp diện tích đất trồng lúa đã có của cơ sở (hay nông hộ) có những thay đổi như chừa diện tích để trồng loại cây khác, làm mương máng, đường đi… thì phải đo để tính diện tích thực trồng lúa.

4. Kiểm tra tỉ lệ nảy mầm của hạt giống

Trước khi tính lượng hạt giống để ngâm ủ, cần kiểm tra lại tỉ lệ nảy mầm

4.1. Chuẩn bị dụng cụ và vật liệu

- Hạt lúa giống từ 3-5 kg

- Giấy gói mẫu 1000 hạt lúa (hay bọc vải đựng 1000 hạt lúa)

- Lúa giống ngâm đã nảy mầm

- Dụng cụ phục vụ đếm hạt

- Giấy, bút; Máy tính

4.2. Đếm và ủ hạt

- Đếm 1000 hạt/gói và đếm 3 gói

- Ngâm, ủ để hạt nảy mầm: Ngâm cả gói hạt giống từ 24-36 giờ, vớt để ráo nước, sau đó cho vào tủ ấm, trường hợp không có tủ ấm thì gói bằng nilon, bên ngoài bọc bằng vải, sau đó phơi dưới ánh nắng mặt trời hay cạnh bếp đun, đảm bảo đủ nhiệt độ 30-37oC cho hạt nảy mầm. Sau ủ 4-5 ngày là mang ra đếm được.

4.3. Tính tỉ lệ nảy mầm

- Đếm và ghi số hạt nảy mầm

- Đếm và ghi số hạt không nảy mầm

- Lấy số hạt nảy mầm chia cho 10 là chúng ta xác định được tỉ lệ nảy mầm. Ví dụ, chúng ta đếm 1000 hạt có 850 hạt nảy mầm. Ta lấy 850 chia cho 10 được 85,0, tức là hạt lúa giống này có tỉ lệ nảy mầm là 85,0%.

Nếu tỉ lệ nảy mầm ≥ 85%, chúng ta tính lượng hạt lúa giống như sau:

5. Tính lượng lúa giống

5.1. Căn cứ lượng lúa giống của 1 ha (như ở mục 1)

+ 1 ha cấy 1 dảnh/cây thì lượng lúa giống ngâm ủ để cấy là: 20-25 kg

+ 1 ha cấy 2-3 dảnh/cây thì lượng lúa giống ngâm ủ để cấy là: 40-60 kg

+ 1 ha sạ lan thì lượng lúa giống ngâm ủ là: 180-200 kg

+ 1 ha sạ hàng thì lượng lúa giống ngâm ủ là: 70-120 kg

5.2. Tính lúa giống cần cho diện tích trồng lúa để ngâm ủ

Cụ thể chúng ta có bao nhiêu diện tích thì tính lượng lúa giống để ngâm ủ.

Ví dụ có 1 sào bắc bộ là 36 m² thì lượng lúa giống ngâm ủ như sau:

+ Cấy 1 dảnh/cây thì lượng lúa giống ngâm ủ để cấy là: 0,7 - 0,8 kg

+ Cấy 2-3 dảnh/cây thì lượng lúa giống ngâm ủ để cấy là: 1,3 - 2,0 kg

+ Sạ lan thì lượng lúa giống ngâm ủ là: 6 - 7 kg

+ Sạ hàng thì lượng lúa giống ngâm ủ là: 3 - 4 kg