Cây cam thảo đất
Tên gọi khác: Cam thảo nam, dã cam thảo, thổ cam thảo
Tên khoa học: Scoparia dulcis L.
Cam thảo đât có vị đắng tính mát, từ lâu cây cam thảo đất được xem là vị thuốc nam rất quý
1.Nguồn gốc và phân bố
Cam thảo đất có nguồn gốc từ các khu vực nhiệt đới, đặc biệt là Trung và Nam Mỹ, nhưng hiện nay đã được phân bố rộng rãi sang các khu vực khác trên thế giới. Ở Việt Nam cây mọc tự nhiên ở các vùng ẩm ướt, ven bờ suối, vena o hồ hoặc trên các bãi đất trống.
2. Đặc điểm thực vật học
Cây cam thảo đất có thân mọc đứng, cao từ 30 đến 80 cm. Thân cây hình tròn, mềm, dễ uốn và thường mọc riêng biệt. Thân cây thuộc dạng thân thảo, thường mọc theo dạng đơn lẻ ở các nách lá.
Lá: Lá cây cam thảo đất mọc đối, có hình bầu dục hoặc thuôn dài, với mép lá nhẵn hoặc hơi lượn sóng. Các lá có thể có từ 4 đến 8 lá trên mỗi cành.
Hoa: Cây cam thảo đất có hoa nhỏ, khi nở vào mùa hè, hoa có màu trắng, đôi khi có các răng cưa nhỏ trên cánh hoa, phần dưới hoa có hình dạng không đều. Hoa mọc thành chùm ở nách lá.
Quả: Quả của cây cam thảo đất có hình bầu dục, bên trong chứa các hạt nhỏ li ti, có thể sử dụng làm giống hoặc cho các ứng dụng dược lý.
Rễ: Rễ cây cam thảo đất là rễ cọc, có thể thu hoạch cùng với phần thân, lá sau khi rửa sạch và phơi khô.
3. Thành phần hóa hoạc cây cam thảo đất
Cam thảo đất chứa một số hoạt chất quan trọng như angelov, oleson, axit silixic, menthol, và các chất dầu đặc sệt như mannitol và glucose. Các chất này có tác dụng hỗ trợ nhiều chức năng trong cơ thể, đặc biệt trong việc giải độc, thanh nhiệt, lợi tiểu, và hỗ trợ điều trị các bệnh lý.
4. Thu hoạch và sơ chế
Thu hoạch: Cây cam thảo đất có thể thu hoạch quanh năm nhưng thời gian thu hoạch tốt nhất là vào mùa xuân hoặc mùa hè, khi cây đạt chất lượng dược liệu caO
Sơ chế: Sau khi thu hoạch cần rửa sạch bụi bẩn và phơi khô dưới ánh nắng 1-2 ngày để bảo quản và sử dụng làm dược liệu.
5. Cách sử dụng cam thảo đất
Sử dụng tươi: Mỗi ngày sử dụng từ 20-40g cam thảo đất tươi.
Sử dụng khô: Nếu sử dụng cam thảo đất khô, mỗi ngày có thể dùng từ 8-12g.
6. Công dụng cam thảo đất
Hỗ trợ điều trị tiểu đường: Trong cam thảo đất có chứa Amellin có tác dụng kích thích hoạt động của Insulin cải thiện quá trình chuyển hóa đường giúp giảm đường huyết, hỗ trợ ổn định glucose trong máu.
Thanh nhiệt, giải độc: Cam thảo đất thường được sử dụng làm trà uống hàng ngày, giúp mát gn và hỗ trợ chức năng gan.
Chữa ho, viêm họng: Thành phần Flavonoid và tinh dầu trong cây giúp chống viêm, giảm kích ứng niêm mạc họng, làm dịu cổ họng, giảm ho, long đờm.
Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư: Thành phần Flavonoid và Alkaloid trong cây có tác dụng chống oxy hóa mạnh, ngăn ngừa tổn thương tế bào.
Kết luận
Cây cam thảo đất là một thảo dược quý, được ứng dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và hiện đại nhờ các công dụng vượt trội như thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ gan và điều trị nhiều bệnh lý khác. Với thành phần hóa học phong phú và tác dụng đa năng, cây cam thảo đất mang lại giá trị lớn trong chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng cần đúng liều lượng và tham khảo ý kiến chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.