Tìm hiểu nhu cầu dinh dưỡng của cây mía

1. Nhu cầu dinh dưỡng của cây mía

Mía là cây công nghiệp không kén đất. Mía có thể trồng được ở nhiều vùng trên đất nước ta, trong những điều kiện khí hậu và đất đai rất khác nhau. Tuy vậy, mía có nhu cầu cao về các chất dinh dưỡng.

Với năng suất 80 tấn mía cây trên 1 ha, mía lấy đi trung bình từ đất 96kg N, 37kg P₂O₅, 115kg K₂O. Ngoài ra, mía còn lấy một lượng khá lớn canxi và magie.

Mía có nhu cầu rất cao về kali, và có nhu cầu N khá cao.

Với hệ số sử dụng phân bón khoảng 40% thì cần bón cho mía ít nhất là 240kg N, 290kg K2O, tương đương với 520kg ure và 485kg clorua kali. Một số tài liệu còn nêu lên con số là cứ 1 tấn mía cây cần có 6kg K₂O, có nghĩa là cần đến 480kg K₂O bón cho 1 ha để có thể thu hoạch cho 80 tấn mía cây.

Phân hữu cơ có hiệu quả rất cao đối với mía. Tuy vậy, để có một lượng phân hữu cơ lớn để cung cấp cho các vùng trồng mía tập trung là một việc rất khó. Cho nên người ta sử dụng bùn lọc của các nhà máy đường để bón cho mía, vì loại bùn lọc này chứa nhiều chất dinh dưỡng, đặc biệt là lân và canxi. Có thể dùng lá mía băm nhỏ để bón cho mía.

Phân vô cơ giữ vai trò quyết định trong chế độ dinh dưỡng các cây mía. Đạm và kali là những yếu tố có tầm quan trọng hàng đầu.

Thiếu đạm và kali năng suất mía giảm tương ứng là 37% và 35%. Thiếu lân năng suất giảm 21%, thiếu canxi giảm 13%, thiếu magie giảm 14%. Bón đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng cho mía mới bảo đảm có năng suất cao. Ngoài ra bón phân đầy đủ và cân đối còn làm tăng lượng đường trong cây.

2. Hướng dẫn bón phân cho cây mía

Bón NPK làm tăng năng suất mía đến 16,4 tấn/ha trên đất phù sa và 20,1 tấn/ha trên đất xám Đông Nam bộ so với đối chứng. Hiệu suất trung bình của 1kg clorua kali là 32-53kg mía cây. Bón kali với liều lượng 180-240kg K₂O/ha. Với tỷ lệ N:K là 1:1-1,25 vẫn còn làm tăng năng suất mía. Bón cân đối kali với đạm còn hạn chế được giảm hàm lượng đường trong trường hợp thu hoạch chậm.

Liều lượng bón có quan hệ chặt chẽ với hiệu lực của phân bón. Trên nền đạm cao (180kg N/ha) hiệu lực của kali cao hơn so với trên nền đạm thấp (120kg N/ha). Hiệu lực của N trên nền phân kali cũng xảy ra tương tự. Tuy nhiên, nếu sử dụng lượng đạm quá cao, không cân đối với kali sẽ làm giảm hàm lượng đường trong cây.

Thời kỳ bón phân cho mía có ảnh hưởng lớn đến năng suất và hàm lượng đường trong cây. Mía sinh trưởng mạnh nhất vào thời kỳ vươn lóng, nên rất cần cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây vào thời kỳ này. Bón phân muộn, đặc biệt là đạm sẽ làm thời gian sinh trưởng của cây kéo dài, mía chậm chín cho nên tỷ lệ đường giảm. Vì vậy, bón phân cho mía nên bón ít lần và kết thúc vào giai đoạn vươn lóng. Lần bón đạm cuối cùng, ít nhất phải cách thời gian thu hoạch là 5 tháng.

Với mía tơ thường bón lót 100% phân lân, vôi và phân hữu cơ. Riêng phân đạm và kali thì nên chia ra bón lót và bón thúc 2 làn vào lúc bắt đầu đẻ nhánh và lúc vươn lóng, mỗi lần bón 1/3 lượng phân. Đối với mía gốc, tuy lượng phân bón cần nhiều hơn, nhưng cũng chỉ nên bón 2 lần vào lúc xử lý gốc và khi mía bắt đầu vươn lóng. Ở những vùng mưa nhiều, với mía gốc có thể chỉ bón 3 lần như đối với mía tơ.

Về lượng phân bón, đối với mía cần bón nhiều đạm và kali. Ở những nơi đất chua cần bón vôi. Đối với mía gốc cần bón nhiều hơn mía tơ. Lượng phân bón cần được tính toán trên cơ sở khả năng cung cấp chất dinh dưỡng của đất. Tỷ lệ N: P₂O₅: K₂O đối với mía là 1:0,4-0,5:1.

Các mức bón cho 1 ha mía như sau:

Với mía tơ: 15-20 tấn phân chuồng; 150-180kg N; 60-90kg P₂O₅; 150-180 K₂O (mía trồng trên đất phù sa chỉ cần bón 120 kg K₂O); 300-500kg vôi, tùy theo độ chua của đất.

Với mía gốc: 10-15 tấn phân chuồng; 180-210kg N; 60-90kg P₂O₅; 180-210kg K₂O (với mía gốc vùng đất phù sa có thể bón 120-150kg K₂O); 300-500kg vôi.

Trên các loại đất chua, có pH dưới 5, có thể bón 500-1000kg vôi. Bón vôi làm tăng độ pH của đất và cung cấp thêm một lượng Ca cho mía.

Được bón bổ sung phân vi lượng, năng suất mía cây tăng lên và hàm lượng đường trong mía cũng tăng. Thường người ta bón bổ sung cho mía các nguyên tố vi lượng: magie, lưu huỳnh, sắt, mangan, bo, đồng, kẽm, molipden... Các nguyên tố vi lượng được phun dung dịch hòa tan lên lá vào giai đoạn mía vươn lóng.