So sánh & hướng dẫn sử dụng vôi và tinh vôi trong nông nghiệp

1. Giới thiệu

Vôi và tinh vôi là hai vật tư nông nghiệp quen thuộc, thường dùng để cải tạo đất, khử chua, nâng pH và hỗ trợ phòng bệnh. Tuy nhiên, nhiều bà con còn băn khoăn: khi nào dùng vôi, khi nào dùng tinh vôi, liều lượng bao nhiêu, có thể pha chung với phân/thuốc khác không, và có ảnh hưởng đến cây trong giai đoạn hoa – trái hay không?
Bài viết này tổng hợp đầy đủ 6 nhóm thắc mắc phổ biến để bà con dễ dàng áp dụng.

2. Vôi và Tinh Vôi có pha chung với sản phẩm khác được không?

• Không nên pha chung với phân bón lá, thuốc BVTV hoặc hóa chất khác.

• Ngoại lệ: có thể phối hợp vôi bột + đồng sunfat theo tỉ lệ chuẩn để tạo Bordeaux xử lý nấm bệnh.

• Khi dùng vôi/tinh vôi, hãy xử lý riêng để tránh phản ứng hóa học bất lợi.

3. Cách sử dụng

3.1. Phun

• Tinh vôi: Dễ tan, phù hợp pha nước phun rửa cây, sát khuẩn bề mặt thân – cành sau thu hoạch hoặc cuối cơi đọt.

  • Liều khuyến cáo: 1 kg / 200L nước.

• Vôi bột: Tan chậm, muốn phun cần ngâm qua đêm, lấy nước trong. Nguy cơ cháy lá cao → ít khuyến cáo.

3.2. Rải

• Vôi bột: Ưu thế nhất để rải cải tạo đất, nâng pH từ từ, tan chậm, có thể dùng lượng lớn (tính bằng tấn/ha).

• Tinh vôi: Không thích hợp rải lượng lớn vì tan nhanh, nâng pH đột ngột → dễ sốc rễ.

3.3. Tưới

• Cả hai loại đều dùng được, nhưng tinh vôi dễ tan, thao tác nhanh hơn.

• Vôi bột phải chờ lắng, lấy nước trong mới tưới.

4. Hiệu quả cải tạo đất & nâng pH

• Vôi bột: Phù hợp xử lý trước khi trồng, cải tạo đất phèn, đất chua, hoặc đầu – cuối mùa mưa. Tan chậm nên pH tăng từ từ, an toàn cho hệ vi sinh và rễ.

• Tinh vôi: Tan nhanh, phù hợp xử lý cải tạo bề mặt, phá lèn đất, sát khuẩn nhanh. Không dùng lượng lớn để tránh tăng pH đột ngột.

5. Có dùng được trong giai đoạn hoa – trái?

• KHÔNG khuyến cáo phun hoặc tưới trực tiếp vôi/tinh vôi khi cây đang ra hoa, trái non hoặc lá non.

• Nguy cơ: Cháy rễ non, rụng hoa, rụng trái, nhất là ở cây mẫn cảm (sầu riêng, bơ, cây có múi).

6. Hỗ trợ xử lý bệnh rễ & rửa cây

• Rửa cây: Sau thu hoạch hoặc cuối cơi đọt, có thể dùng tinh vôi hoặc vôi bột (ưu tiên tinh vôi vì dễ pha và liều lượng rõ ràng).

• Bệnh rễ: Dùng tinh vôi giúp đất khô thoáng, sát khuẩn bề mặt rễ, tăng hiệu quả thuốc BVTV khi xử lý sau đó 4–5 ngày.

7. Bổ sung Canxi cho giai đoạn hoa – trái

• Vôi/tinh vôi không hiệu quả trong giai đoạn này do Ca²⁺ không di động đến bộ phận mới.

• Giải pháp: Dùng phân bón lá chứa Canxi dễ hấp thu (Ca-Bo, Ca-Nitrate) phun trực tiếp lên lá, hoa, trái.

8. Liều lượng vôi bột tham khảo theo pH đất

• pH 4.6 – 5.5: ~1 tấn/ha (100 g/m²).

• pH < 4.6 (đất phèn nặng): ~2 tấn/ha (200 g/m²).

• pH 5.6 – 6.5: ~0.5 tấn/ha (50 g/m²).

• pH > 6.5: Không cần bón vôi.

• Đất cát: Giảm 50% lượng so với đất sét/phèn.

9. Kết luận

• Vôi bột: Ưu tiên cải tạo đất, nâng pH từ từ, chi phí thấp, dùng trước khi trồng hoặc đầu/cuối mùa mưa.

• Tinh vôi: Ưu tiên xử lý nhanh, sát khuẩn bề mặt đất và thân cây, cải thiện độ tơi xốp, phá lèn.

• Không dùng trong giai đoạn hoa – trái và không pha chung với phân, thuốc khác (trừ công thức Bordeaux).