Kỹ thuật trồng, chăm sóc và bón phân cho cây đậu đũa

1. Thời vụ trồng (dương lịch) đậu đũa

Đậu đũa trồng quanh năm nhờ có nhiều giống.

- Vụ Đông Xuân gieo tháng 11 - 12

- Vụ Xuân Hè gieo tháng 2 - 3

- Vụ Hè Thu gieo tháng 5 - 6

- Vụ Thu Đông gieo tháng 8 - 9

2. Các dạng giống đậu đũa

Có 2 nhóm giống là đậu lùn và đậu leo.

2.1. Đậu lùn

Cây cao 50 - 70 cm, trái ngắn 30 - 35 cm, thịt trái chắc, ăn ngon, sai trái, thu ho ạch tập trung. Đậu lùn thu ít lứa, thời gian sinh trưởng ngắn 70 - 75 ngày, năng suất thấp hơn đậu leo.

Hình 1. Giống đậu đũa lùn

2.2. Đậu leo

Đậu leo: thân sinh trưởng vô h ạn, trái dài 40 - 70 cm, màu trái thay đổi từ xanh nhạt (giống hạt trắng) đến xanh rất đậm (giống hạt đen). Có nhiều giố ng nh ư giống đậu hạt trắng, h ạt đỏ , hạt trắng đỏ, hạt đen và hạt trắng đen.

Hình 2: Giống đậu leo

Hiện có nhiều giống đậu đũa lai F1 được nhập khẩu từ Đài Loan, Trung Quốc cho năng suất cao, chất lượng tố t, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng như các giống TL1 củ a Viện Nghiên cứu Rau quả chọn tạo, Đài Trung 15 (Cty Nông Hữu)… Các giống quả ngắn h ạt mau, thịt quả chắ c, ăn ngon, sai quả. Các giống quả dài hạt thưa, thịt quả xốp, ăn nhạt, lóng dài…

3. Trồng cây (gieo hạt) đậu đũa

3.1. Chọn đất trồng

+ Chọn đất thịt nhẹ hoặc đất cát pha,

+ Đất bãi phù sa ven sông để trồng là tốt nhất

3.2. Làm đất và lên luống 

- Làm tơi đất:

+ Dùng bừa, máy phay, cào cuốc... làm đất nhỏ, vụn, tơi xốp

+ Làm đất nhỏ 1- 5 cm ở trên mặt luống

Chú ý: 

- Lên luống tạo cho lớp đất trên cùng nhỏ hơn ở lớp đất dưới

- Không nên làm đất nhỏ quá sẽ dẫn đến đóng váng trên bề mặt sau khi tưới nước

- Không làm đất quá to ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của bộ rễ

- Lên luống gieo trồng

+ Vụ mưa làm luống cao:

+ Độ cao của luống: 30 cm

+ Mặt luống: 0,9 - 1 m

+ Rãnh: 40 cm

+ Vụ khô lên làm luống vừa phải:

+ Độ cao của luống: 15 - 20 cm

+ Mặt luống: 0,9 - 1 m

+ Rãnh: 25 cm

Hình 3: Kích thước luồng gieo trồng đậu đũa

- San phẳng mặt luống

+ Dùng bừa, cào răng, máy kéo san đất bằng phẳng

+ Tạo cho mặt luống được phẳng để tránh đọng nước khi trời mưa

+ Tạo điều kiện tốt cho cây sinh trưởng phát triển tốt

Hình 4: San phẳng mặt luống trồng đậu đũa

- Cuốc hố bón phân lót

- Khoảng cách hố: 45 - 50 cm

- Khoảng cách hàng: 65 - 70 m

Bước 5: Cuốc hố bón phân lót cho cây đậu đũa

- Loại phân được dùng để bón lót cho cây đậu đũa

Bảng 1. Lượng phân bón lót cho cây đậu đũa

Hình 6: Bón phân lót cho cây đậu đũa

Lưu ý: - Đất trồng rau tốt nhất phải được để ải 5- 7 ngày

- Cần bón vôi xử lý đất để trừ các nguồn bệnh

3.3. Mật độ, khoảng cách trồng Khoảng cách cây và hàng:

Đối với đậu leo gieo hạt khoảng cách 45 x 65 c m, mỗi lỗ để 2 cây. Đối với đậu lùn gieo hạt khoảng cách 30 x 50 cm, mỗi lổ để 2 cây.

3.4. Xử lý hạt giống

a, Tiêu chuẩn lựa chọn và phương pháp

- Hạt giống phải mang tính đặc trưng của giống

- Hạt không có mầm mống sâu bệnh

- Tỷ lệ nẩy mầm cao > 90 %

- Không lẫn tạp, cỏ dại

- Lượng giống khoảng 25 - 30 kg/ha.

Hình 7. Hạt giống đậu đũa

b, Xử lý hạt giống trước khi gieo

- Thời điểm xử lý

+ Trước khi gieo hạt

- Cách xử lý bằng nhiệt độ

Bước 1: Thúc mầm hạt giống

- Ngâm nước nóng nhiệt độ 30 - 35^oC (2 sôi + 3 lạnh)

Bước 2: Thời gian ngâm: 15 phút

Bước 3: Vớt hạt rau, đại sạch, loại bỏ hạt lép

Bước 4: Ngâm nước lạnh từ 8-10 giờ trước khi gieo

3.5. Gieo hạt

Bước 1: Xác định lượng hạt

- Lượng hạt gieo 0,3 - 0,4 kg hạt / 360 m2

Bước 2: Gieo hạt

- Gieo hạt theo hàng hoặc hố đào: Bỏ mỗi hỗ 2 hạt. Gieo xong lấp đất

Bước 3: Lấp hạt

- Hạt được lấp ở độ sâu: 1,5 - 2 cm

- Gieo hạt xong cào nhẹ hoặc dùng tay xoa nhẹ đều trên mặt luống cho đất phủ kín hạt

3.6. Chăm sóc cây đậu đũa

a. Tưới nước

- Dùng ô doa tưới đều trên mặt luống

- Tưới phun mưa bằng hệ thống máy bơm

- Gieo hạt xong tưới nước ngay, một ngày tưới 1 lần, cho đến lúc cà rốt mọc đều. Sau khi cây mọc lên khỏi mặt đất 3 - 5 ngày mới tưới một lượt.

Thời kỳ cây con (chưa hình thành rễ củ) cần luôn giữ ruộng sạch cỏ. Giữ ẩm đều cho cây (3 ngày tưới một lần),

Chú ý: Giai đoạn từ sau trồng đến khi cây ra hoa, đậu quả cần duy trì độ ẩm ở mức 75 - 80 %, để giúp cây sinh tr ưởng, phát triển tốt, tăng sản lượng và chất lượng. Chỉ nên sử dụng các nguồ n nước sạch, không dùng nước thải sinh hoạt hoặc nước ao tù đọng, ô nhiễm để tưới cho đậu đũa.

b. Nhổ cỏ, xới xáo đất

- Tiến hành thường xuyên bằng tay

- Một số cỏ thường gặp: Cỏ gấu, cỏ mần trầu, ....

- Nhỏ cỏ phải lấp đất bù vào chổ hổng tránh đọng nước

Khi cây đậu có 1 - 2 lá thật tiến hành làm cỏ , x ới xáo và bón phân thúc cho cây. Nhằm tăng độ thoáng khí trong đất giúp bộ rẽ phát triển.

c. Cắm dèo: Khi cây bắt đầu vươn cao ta tiến hành cắm dèo cho đậu leo. Trước khi cắm dèo cần xới xáo và vun gốc. Mỗi một hốc cắm một cây dài khoảng 1,8 - 2,0 m, lượng cây cắm từ 1.500 - 1.600 cây/ sào. giàn làm theo kiểu chữ A hoặc chữ X, được buộc chắc chắn bằng các nẹp ngang.

Hình 8: Cây đậu đang vào giai đoạn làm giàn

Hình 9: Cây đậu đũa ở giai đoạn phát triển thân lá

d. Phân bón chuyên dùng cho cây đậu đũa

*. Lượng phân bón cho cây đậu đũa

Bảng 1.2. Lượng phân bón thúc cho cây đậu đũa

(đơn vị tính cho 1 sào Bắc bộ = 360 m²)

Chú ý:

- Ngừng bón phân đạm ít nhất 21 ngày trước khi thu hoạch

- Bón thúc lần 1: làm cỏ và đánh rảnh một bên hàng đậu, bón phân NPK chuyên dùng cho cây họ đậu rồi vun mép lấp phân và giữ ấm gốc.

- Bón thúc lần 2: làm cỏ và đánh rảnh bên phía đối diện, bón phân NPK chuyên dùng cho cây họ đậu và vun mép còn lại.

Trong thời gian thu hoạch trái tươi, tưới dậm phân đạm và kali 10 ngày/lần để kéo dài thời gian thu trái và trái đậu được tốt.