Kinh nghiệm trồng, chăm sóc và bón phân cho cây chanh dây

1. Chuẩn bị đất trồng cây chanh dây

Cây chanh dây (nhiêu nơi gọi là cây lạc tiên) trồng được trên mọi địa hình. Thích hợp với các loại đất thoáng xốp, giàu chất hữu cơ như: Đất thịt nhẹ, đất đỏ Bazan... Đất quá chua hoặc quá kiềm cũng ảnh hưởng tới sinh trưởng phát triển của cây (pH thích hợp cho cây chanh dây 5,5 - 6). Có thể trồng vào mùa xuân hoặc mùa thu.

- Làm sạch cỏ dại, cào san cho mặt đất bằng phẳng.

- Trên các địa hình đất dốc nên làm các rãnh thoát nước tránh rửa trôi, xói mòn.

- Đào hố kích thước 60 x 60 x 60 cm, bỏ lớp đất mặt 1 bên.

2. Kỹ thuật trồng cây chanh dây (chanh leo, lạc tiên)

- Bón phân lót cho cây chanh dây: Phân chuồng hoai mục (hoặc phân hữu cơ vi sinh): 10 - 15kg/hố.

- Cách bón phân lót cho cây chanh dây: trộn đều lượng phân bón trên với lớp đất mặt trong hố, nếu đất chua nên bổ sung thêm 0,5kg vôi bột.

- Hướng dẫn trồng cây chanh dây: Dùng dao sắc cắt bầu nilon, đặt cây con xuống giữa hố, lấp đất nhẹ xung quanh gốc. Sau trồng cần tưới nước nhẹ để giữ ẩm (nếu không có mưa).

3. Làm giàn cho cây chanh dây

Do là loài cây dây leo nên cần làm giàn. Có thể làm giàn theo kiểu giàn mướp hoặc kiểu chữ T. Giàn kiểu chữ T chanh dây phát triển tốt hơn do ánh sáng tiếp xúc bề mặt tán lớn, hạn chế nấm bệnh. Nên làm giàn cao 1,8 - 2 m với các trụ tre, gỗ hoặc bê tông, bên trên căng lưới thép với khoảng cách ô vuông 40 x 40 cm cho dây leo.

4. Chế độ chăm sóc lạc tiên, chanh dây

4.1. Nhu cầu nước và tưới nước cho cây chanh dây

Chanh dây là loại cây cần độ ẩm cao, lượng nước nhiều và thường xuyên vì vậy thường tưới 2 ngày 1 lần, nhất là vào mùa khô cần tưới lượng nước nhiều hơn sẽ gúp cho cây ra chồi, ra hoa và đậu quả liên tục, yêu cầu nước ở nhiều giai đoạn làm trái và phát triển trái nếu thiếu nước sẽ làm rụng hoa, trái hoặc teo trái lại.

Hệ thống tưới nước phun mưa tự động cho chanh dây

4.2. Cắt tỉa, tạo tán cho cây chanh dây

Việc cắt tỉa tạo tán nên làm thường xuyên tạo ra các cành thứ cấp mới phân bố dều trên mặt giàn giúp cho cây ra hoa đậu trái được tốt hơn.

- Khi cây đã lên giàn cần tạo hình, tỉa cành thường xuyên tạo ra các cành thứ cấp mới phân bố đều trên mặt giàn giúp cho cây ra hoa đậu trái được tốt hơn.

- Khi cây đã lên giàn cần tạo hình, tỉa cành thường xuyên, đặc biệt là tỉa bớt lá vào thời kỳ mùa mưa vừa để hạn chế nấm bệnh phát triển gây hại đồng thời nhằm ức chế sinh trưởng, giúp cây ra nhiều nụ, đậu nhiều trái.

- Việc cắt tỉa thường được tiến hành thường xuyên. Sau thu hoạch cắt hết tất cả các cành trên mặt giàn đã cho trái. Để lại thân và các cành từ mặt đất tới giàn. Sau đó cây sẽ ra chồi mới, phân cành cấp 2,3 và các cành quả. Nếu chanh dây không được đốn tỉa hoàn toàn vào cuối năm, sang năm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sinh trưởng và phát triển đặc biệt làm hạn chế đến năng suất.

4.3. Bón phân và loại phân bón cho cây chanh dây

- Bón phân cho cây chanh dây (chanh leo, lạc tiên) từ lúc trồng đến khi ra hoa: Cây chanh leo trồng khoảng 5-6 tháng thì bắt đầu ra hoa (từ tháng 4-5 đến tháng 10-11 hằng năm tuỳ khí hậu từng vùng).

+ Sử dụng các loại phân NPK có hàm lượng Đạm và lân cao bón cho cây chanh dây như: NPK 16.16.8; NPK 12.12.6… lượng bón từ 0,15 - 0,4kg/lần bón, bón từ khi trồng (20 ngày sau khi trồng) và định kỳ (1 tháng 1 lần) đến khi cây bắt đầu ra hoa (trước khi ra hoa 1 tháng) thì dừng lại.

Hướng dẫn bón: Hòa loãng tưới trực tiếp cho cây, lượng bón tăng dần theo tốc độ phát triển của cây.

- Bón phân cho cây chanh leo (chanh dây) giai đoạn nuôi quả: Sau khi ra hoa được 1 tuần hoa sẽ héo và bắt đầu quá trình tạo quả. Từ khi hoa trổ đến giai đoạn tạo quả rồi trái chín sẽ mất khoảng 60 - 90 ngày.

+ Sau khi đậu quả non, sử dụng các loại phân có hàm lượng Đạm, Lân, Kali tương đồng hoặc Kali cao như NPK 15.15.15; NPK 16.10.12 hoặc NPK 12.12.18…: bón 0,5kg/cây, bón 2 - 3 lần (ngừng bón trước khi thu hoạch quả 1 tháng).

- Bón phân cho chanh leo giai đoạn sau thu hoạch: Sau khi thu hoạch 1 tuần chúng ta bón phân hồi phục cho chanh leo:

+ Sử dụng các loại phân NPK có hàm lượng Đạm và lân cao bón hồi phục cho cây chanh dây như: NPK 16.16.8; NPK 12.12.6… lượng bón tăng lên từ 0,3 - 0,5kg/lần bón, bón định kỳ (1 tháng 1 lần) đến khi cây bắt đầu ra hoa (trước khi ra hoa 1 tháng) thì dừng lại.

Cuốc rãnh bón phân theo độ rộng tán cây

Hướng dẫn bón phân cho cây chanh leo: Cuốc rãnh tròn xung quanh gốc theo độ rộng tán cây, rãnh sâu 10 - 25cm, rộng 15 - 30cm, bón phân, lấp đất và tưới nước cho chanh leo. Khi cây chanh leo khép tán có thể dùng cuốc xới nhẹ lớp đất xung quanh tán rồi rắc phân vào sau đó xới lại đất, tưới nước.

Lưu ý: Định kỳ (3 lần/năm) chúng ta bón bổ sung phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ cho cây chanh dây, lượng bón từ 10 - 15kg/gốc.

5. Thu hoạch và bảo quản chanh leo

- Thu hoạch nên tiến hành đồng loạt, thu tất cả các trái gần chín và chín hoàn toàn nhằm đạt trọng lượng trái tối đa cho năng suất cao. Thu hoạch tránh làm cho vỏ quả bị trầy xước cơ học làm ảnh hưởng đến mẫu mã và vi sinh vật gây hại xâm nhập vào trong quả.

- Bảo quản nơi thoáng mát, chọn phân loại quả trước khi đóng hộp vận chuyển.

Trường hợp khi thu hoạch gặp mưa thì treo cao, nếu mưa dài ngày thì sấy lò củi.