Công thức ủ rác nhà bếp bằng nấm Trichoderma giúp đất tơi xốp, cây tốt bền lâu

1. Vì sao nên ủ rác nhà bếp bằng nấm Trichoderma?

Rác nhà bếp như vỏ rau, vỏ trái cây, cơm thừa, bã cà phê... là nguồn nguyên liệu hữu cơ dồi dào. Nếu bỏ đi, chúng dễ gây ô nhiễm, phát sinh mùi hôi. Nhưng khi được ủ với nấm Trichoderma, chúng lại biến thành phân bón vi sinh tự nhiên, rất tốt cho đất và cây trồng.

Phương pháp này có nhiều lợi ích vượt trội:

• Giúp phân hủy nhanh rác hữu cơ, rút ngắn thời gian ủ xuống chỉ còn 30–45 ngày.

• Khử mùi hôi, diệt mầm bệnh và ức chế nấm hại.

• Tạo ra phân compost tơi xốp, giàu mùn và vi sinh vật có lợi.

• Giúp đất tơi, cây khỏe, bền dinh dưỡng và giảm chi phí mua phân hóa học.

2. Nấm Trichoderma – “nhân vật chính” trong quá trình ủ

Nấm Trichoderma có màu xanh lá đặc trưng

Nấm Trichoderma là loại nấm đối kháng có lợi, thường được dùng trong nông nghiệp hữu cơ. Dưới điều kiện ẩm ấm, nấm phát triển mạnh, tiết enzyme giúp phân giải cellulose, lignin – những chất khó phân hủy trong rác.

Ngoài ra, Trichoderma còn:

• Kích thích rễ cây phát triển.

• Ức chế các nấm bệnh gây thối rễ, vàng lá.

• Giúp đất giữ ẩm và thông thoáng tự nhiên, cải thiện độ phì lâu dài.

3. Chuẩn bị nguyên liệu

Trước khi ủ, bạn cần chuẩn bị:

• Rác hữu cơ nhà bếp: vỏ rau củ, trái cây, cơm thừa, bã trà, bã cà phê, vỏ trứng…
  → Tránh đồ dầu mỡ, thịt, xương, vỏ tôm cua vì dễ gây mùi.

• Chế phẩm nấm Trichoderma: dạng bột hoặc dung dịch (mua tại cửa hàng vật tư nông nghiệp).

• Chất độn: trấu, mùn cưa, rơm, lá khô băm nhỏ – giúp hút ẩm và tạo độ xốp.

• Thùng ủ: có nắp đậy, dung tích 20–50 lít, có lỗ thoát nước và thoáng khí.

• Nước sạch: để pha chế phẩm và điều chỉnh độ ẩm khi ủ.

4. Công thức ủ rác nhà bếp bằng nấm Trichoderma

Bước 1: Xử lý nguyên liệu

• Cắt nhỏ rác hữu cơ (3–5 cm) để tăng diện tích tiếp xúc.

• Trộn đều rác với chất độn (tỷ lệ 3 phần rác : 1 phần chất độn).

Bước 2: Pha dung dịch nấm Trichoderma

• Dùng 10–20g bột Trichoderma (khoảng 2 thìa cà phê) pha với 10 lít nước sạch.

• Thêm 1–2 muỗng cà phê mật rỉ đường hoặc nước vo gạo để kích hoạt nấm.

• Khuấy đều và để yên khoảng 20–30 phút trước khi dùng.

💡 Gợi ý tỉ lệ tổng thể:

• 10kg rác hữu cơ + 3kg chất độn + 20g Trichoderma + lượng nước đủ ẩm (50–60%).

Bước 3: Tiến hành ủ theo lớp

• Trải 1 lớp chất độn (trấu hoặc lá khô) dưới đáy thùng.

• Rải lớp rác hữu cơ đã trộn lên trên, phun đều dung dịch Trichoderma.

• Tiếp tục xen kẽ các lớp cho đến khi đầy thùng (cao 2/3 thùng là hợp lý).

• Đảm bảo hỗn hợp ẩm nhưng không nhão — nắm lại thấy ướt, bóp nhẹ có nước rịn ra là đạt.

Bước 4: Ủ và đảo trộn

• Đậy nắp thùng, để nơi râm mát, tránh nắng gắt hoặc mưa.

• Sau 5–7 ngày, mở thùng đảo trộn một lần để thông khí.

• Nếu khô → phun thêm nước; nếu ướt → thêm trấu khô hoặc mùn cưa.

• Lặp lại thao tác này trong suốt quá trình ủ.

5. Thời gian và dấu hiệu ủ thành công

Sau khoảng 30–45 ngày, rác sẽ được phân hủy hoàn toàn.
Phân đạt chất lượng khi:

• Có màu nâu sẫm, tơi xốp, mịn như đất.

• Không còn mùi hôi chua, chỉ còn mùi đất nhẹ.

• Không còn thấy mảnh rác tươi hay nhớt.

6. Cách sử dụng phân sau khi ủ

• Bón lót: Trộn phân với đất trước khi gieo trồng 7–10 ngày.

• Bón thúc: Rải quanh gốc cây, xới nhẹ và tưới nước để phân thấm vào đất.

• Cải tạo đất trồng chậu: Trộn 1 phần phân ủ với 3 phần đất, giúp đất tơi và giữ ẩm tốt hơn.

7. Lưu ý để ủ thành công

• Tránh cho rác mặn, dầu mỡ, nhựa, kim loại vào thùng ủ.

• Giữ độ ẩm ổn định, không quá khô hoặc ướt sũng.

• Nếu có mùi chua, hôi → bổ sung thêm Trichoderma và đảo trộn lại.

• Có thể thêm bã đậu, vỏ chuối, bã cà phê để tăng dinh dưỡng cho phân.