Cây hoa cát tường

Tên khoa học: Eustoma russellianum hoặc Eustoma grandiflorum (Raf.) Shinn

Họ: Long đởm –  Gentianaceae

Tên gọi khác: Hồng thảo nguyên, hoa chuông xanh Texa

Nguồn gốc: từ miền Tây nước Mỹ

1. Phân bố cây hoa cát tường

- Cây hoa cát tường bắt nguồn từ vùng phía Nam Mehico, Texas, Oklahoma, Kanas, Nebraska, Colorado và Bắc Dakota. Loài hoa dại cát tường được tìm thấy ở dọc bờ sông, những khu vực thấp, gần nơi nước sạch hay thảo nguyên, nơi đó vào mùa hè lượng mưa ít nên rễ của cây ăn sâu vào lòng đất để hút nước. Đến đầu năm 1887 một công ty giống cây trồng ở Mỹ nghiên cứu và công bố, giới thiệu cây hoa cát tường ra thị trường.

Hoa cát tường đa dạng màu sắc

- Cây hoa cát tường được du nhập vào Việt Nam rất lâu và được trồng chủ yếu ở Đà Lạt nước ta. Cây du nhập vào nước ta với nhiều chủng loại hoa và màu sắc khác nhau, nên được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng. Hoa cát tường là loại hoa được trồng chủ lực ở nước ta đứng sau hoa hồng và hoa cúc hiện nay.

2. Đặc điểm thực vật học cây hoa cát tường

2.1. Rễ cây hoa cát tường

- Rễ của cát tường thuộc rễ cọc, rễ phát triển theo chiều sâu, ít phát triển theo chiều ngang, vì vậy rễ cây có thể chịu hạn tốt. Khối lượng rễ lớn do sinh nhiều rễ phụ và lông hút nên khả năng hút nước và dinh dưỡng mạnh.

- Rễ cây cát tường rất nhạy cảm với tác động bên ngoài, ở giai đoạn cây con 4-6 lá, rễ cây có khả năng tái sinh mạnh, nhưng từ lá thứ 8 mọc ra rễ cây có khả năng tái sinh chậm lại. Từ giai đoạn này đến khi cây ra hoa không nên có tác động gì đến bộ rễ làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của rễ cây.

2.2. Đặc điểm thân cây hoa cát tường

- Cây hoa cát tường là dạng thân thảo, thân đứng, thân chính có khả năng phân cành nhánh mạnh, sau khi cây hình thành nụ hay ưu thế ngọn bị phá vỡ do gãy hoặc côn trùng, sâu cắn phá ngọn, thân có nhiều đốt, giòn, dễ gãy. Cây cành lớn có sự phát triển thân càng nhanh và cứng. bên ngoài thân được phủ một lớp sáp trắng mỏng. Các đốt thường to và ngắn hơn các đốt trên ngọn, độ dày của các đốt thay đổi theo từng giống cây hoa.

2.3. Đặc điểm lá cây hoa cát tường

- Lá cát tường có đặc điểm lá đơn mọc đối nhau, không có lá phụ đi kèm và không có cuống lá. Hình dạng lá phụ thuộc vào từng loại giống, tuy nhiên lá có đặc điểm hình ovan hoặc hình thuôn dài, có giống lá lại có hình mũi giáo hoặc dạng đỉnh tròn thuôn về cuống lá. Từ mỗi nách lá mọc ra một nhánh nhỏ.

Hoa cát tường có hoa trắng viền tím

- Màu sắc lá cũng đa dạng theo từng giống hoa từ xanh nhạt, xanh đậm, xám xanh và phổ biến nhất vẫn là màu xanh lá cây. Các đặc điểm về lá và cũng như hoa là yếu tố quan trọng trong việc chọn lựa giống cho phù hợp với điều kiện sản xuất từng vùng.

2.4. Đặc điểm hoa cây cát tường

- Hoa cát tường la loại hoa lưỡng tính, có tính đối xứng, tự thụ phấn và cụm hoa hình xim. Đài hoa được tạo bởi 5 lá đài màu xanh lá cây có râu nhỏ ở đầu. Hoa có 1 nhụy và 5 nhị hoa.

- Nhụy hoa có 1 ngăn và 2 vòi nhụy màu xanh gắn với nhau. Vòi nhụy mở khi hoa nở được 1 ngày. Các nhị hoa đính so le với các tràng hoa ở gốc.

- Hoa đơn có 5 cánh dạng hoa hình chuông , khi hoa ở giai đoạn nụ thường giống với hoa hồng, khi nở hoa lại giống hoa Tulip. Trong khi hoa kép nở 2-5 hàng cánh xếp xen kẽ nhau giống như bông hoa hồng cả luccs nụ và lúc nở.

Hoa cát từng màu trắng viền hồng

- Màu sắc hoa cát tường rất đa dạng như màu hồng, tím, trắng, đỏ, hoặc hoa pha màu như trắng tím, hồng tím.

2.5. Quả và hạt hoa cát tường

- Cây cát tường có khả năng đậu quả cao, dạng quả nang tự nở. Khi quả non có màu xanh đậm, khi chín loại quả này chuyển sang màu xanh xám và vỏ quả nứt ra.

- Hạt có kích thước nhỏ khoảng 19000 hạt/gam với nội nhũ nhiều dầu. Khi còn non hạt có màu kem, khi chín hạt chuyển sang màu đen nhánh.

3. Yêu cầu điều kiện ngoại cảnh của cây hoa cát tường

3.1. Ánh sáng

- Ánh sáng là điều kiện sinh trưởng phát triển của cây hoa thông qua quá trình quang hợp và hô hấp. Cường độ ánh sáng và độ dài ngày sẽ ảnh hưởng đến sự nảy mầm, thời gian sinh trưởng cũng như chất lượng hoa. Mỗi loại khác nhau sẽ có cường độ ánh sáng khác nhau. Hoa cát tường phát triển tốt nhất khi được cung cấp đầy đủ ánh sáng, nếu cường độ ánh sáng yếu cần bổ sung thêm ánh sáng nhân tạo bằng cách thắp đèn chiếu sáng. Ngược lại nếu cường độ ánh sáng quá coa cần sử dụng lưới đen để che bớt ánh sáng lại bằng lưới đen để không ảnh hưởng đến sự sinh trưởng phát triển của cây hoa cát tường.

Hoa cát tường đón ánh sáng chiếu cho cây hoa

- Tùy thuộc vào từng giai đoạn của cây mà yêu cầu ánh sáng khác nhau. Ở giai đoạn nảy mầm cần cung cấp cường độ ánh sáng 4000 lux, thời cây sinh trưởng, phát triển yêu cầu cường độ đạt 4000-6000lux để cây có thể cho ra nhiều nụ và hoa. Nếu cường độ trong ngày cao đến 7000 lux sẽ giúp cho cây hoa nở có màu sắc đẹp hơn, kéo dài thân cao hơn. Thời gian chiếu sáng trong ngày dài 14-16 giờ/ngày sẽ giúp chất lượng hoa tốt nhất.

- Nhưng nếu cường độ quá cao trên 7000 lux sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của cây, làm lá bị cháy ở các mép lá.

3.2. Nhiệt độ

- Nhiệt độ ảnh hưởng đến sinh trưởng và các sắc tố bên trên màu hoa. Nhiệt độ thích hợp cho cây cát tường sinh trưởng phát triển khỏe mạnh nhất là từ 18-20^oC vào ban ngày và 15-18^oC vào ban đêm. Nếu nhiệt độ ban đêm thấp hơn 15^oC sẽ kìm hãm sự phát triển và nở hoa của cây hoa cát tường. Ngược lại, nếu ban ngày nhiệt độ cao trên 25^oC sẽ giúp cho hoa nở sớm hơn và chất lượng hoa không đạt đảm bảo.

- Nhiệt độ quyết định đến sự phân hóa mầm hoa và sự phát triển của cây hao cát tường. Nếu ta gieo hạt giống vào mùa hè, ngưỡng nhiệt độ cao sẽ ảnh hưởng đến sự nảy mầm của cây hoa. Để thời điểm tốt nhất gieo hạt mầm hoa cho cây nở hoa vào đúng năm gieo thì nên gieo vào đầu mùa xuân.

3.3. Độ ẩm

- Cây hoa cát tườn là loại rễ cọc ăn sâu chính vì vậy cây hoa cát tường không ưa ẩm, nếu độ ẩm quá cao sẽ ảnh hưởng đến bộ rễ gây thối rễ và bỏng đầu lá. Để cây sinh trưởng, phát triển khỏe mạnh tốt nhất nên để độ ẩm từ 70-75% là tốt nhất.

- Tuy nhiên, để hạt cát tường tốt nhất thì trong 15 ngày đầu nên để độ ẩm 100%, đến khi hạt nảy mầm tốt, rễ bắt đầu hình thành độ ẩm cung cấp cho cây cần giảm xuống từ 60-80%.

- Đến khi cây chuyển sang vườn sản xuất yêu cầu độ ẩm ban ngày cao, độ ẩm ban đêm thấp, vì vậy ở giai đoạn này cần tưới nước cho cây ngày 2-3 lần và buổi chiều tưới nước nên cần sớm hơn, nên tưới từ 2-3 giờ chiều.

3.4. Dinh dưỡng

- Cây hoa cát tường phát triển tốt, cho hoa nhiều cần cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây phát triển. Tùy vào từng giai đoạn của cây mà có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Ở giai đoạn đầu cây không yêu cầu dinh dưỡng cao nên khi cung cấp dinh dưỡng cho cây cần chú ý không được vượt quá 1,2EC. Sau đó cần cung cấp thêm dinh dưỡng cho cây bằng cách tăng lượng phân bón lên cho cây theo từng giai đoạn phát triển của cây. Khi lượng đạm : kali đạt 1:1,5 cây sẽ cho cành hoa chất lượng và bền hoa hơn.

4. Ý nghĩa cây hoa cát tường

- Ở cát tường, người ta tìm thấy một vẻ đẹp mỏng manh mà cũng rất đỗi đằm thắm. Những cánh hoa mềm như lụa, cùng với màu sắc nhẹ nhàng đã khiến cát tường luôn gợi đến một sự yếu đuối cần che chở, nhưng trái với sự mong manh yếu đuối ấy, cát tường lại là một loài hoa có sự vươn lên mạnh mẽ.

- Cũng chính bởi những đặc tính ấy, mà cát tường cũng là một loài hoa tượng trưng cho tình yêu. Nhưng tình yêu của hoa cát tường không mãnh liệt như hoa hồng, đó là một tình yêu nhẹ nhàng, mềm mỏng và tinh tế... như chính những cánh hoa đáng yêu. Và vì vậy, đã có rất nhiều cô dâu chọn cát tường là hoa chính trong bó hoa của ngày trọng đại.

Hoa cát tường mang ý nghĩa may mắn

- Ngoài ra, do chính cái tên "cát tường" có ý nghĩa là "may mắn" , mà trong ngày sinh nhật, hoặc những ngày lễ kỉ niệm, lễ tốt nghiệp..., loài hoa này cũng thường được chọn như một món quà với thông điệp về một lời cầu chúc vạn sự như ý, với những phút giây thoải mái, thanh bình trong cuộc sống thường nhật.