Biện pháp kỹ thuật khắc phục hiện tượng nhãn ra quả cách năm

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng nhãn ra hoa, ra quả cách năm trong đó có một số nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng đó như: Do chế độ dinh dưỡng, điều kiện thời tiết từng năm, do đặc tính của giống, ngoài ra còn có thể do kỹ thuật canh tác kết hợp với việc bà con chưa hiểu rõ đặc tính cũng như chưa nắm được những biện pháp xử lý ra hoa, đậu quả cho nhãn hiệu quả. Những cây này thường xuyên không ra hoa hoặc ra hoa rất nhiều nhưng không đậu quả.

Nhãn muốn ra hoa được tốt chúng cần chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật cả năm. Đến mùa xuân sang năm nó sẽ ra hoa đậu quả tốt. Muốn được như vậy bà con cần chăm sóc như sau:

- Sau mỗi vụ thu hoạch nhãn xong, bà con cần tiến hành tỉa cành, tạo tán cho nhãn. Tỉa cành loại bỏ những cành tăm, cành vô hiệu, cành sâu bệnh còn những cành cơ bản chúng ta vẫn phải để lại. Thời gian tỉa nhãn vào khoảng cuối tháng 8 đến giữa tháng 9.

Kích thích nhãn ra hoa bằng hóa chất, khắc phục hiện tượng nhãn ra quả cách năm

Chăm sóc nhãn vào mùa thu

+ Vào giai đoạn này, cây nhãn đã có lộc thu thuần thục để chuẩn bị cho vụ quả tới.

+ Việc cắt tỉa tạo tán cho cây nhãn nhằm để thân cành lá trên cây phân bố đều, thông thoáng nâng cao khả năng quang hợp của bộ lá. Từ đó cây tập chung dinh dưỡng để nuôi mầm cành phát triển và ra hoa kết quả được thuận lợi, giảm bớt sâu bệnh hại trú ngụ đông, chống gió bão.

1. Hướng dẫn cắt tỉa cành nhãn đúng kỹ thuật

+ Đối tượng cắt bỏ thời điểm này là những cành lộc quá dày trong tán lá, cành mọc lộn xộn chồng lên nhau, cành sâu bệnh, những cành yếu, cành khô cành vượt chủ yếu tập trung vào những cành lộc thu. Tiến hành cắt tỉa để lại từ 1 - 2 lộc thu to khỏe, số còn lại tỉa bỏ hết để tập chung dinh dưỡng nuôi lộc, tạo điều kiện cho vụ quả tới được tốt.

Lưu ý: Tỉa trong tán trước sau đó mới ra ngoài tán, cắt ngoài tán cắt cành lớn trước, cành bé sau, tránh tạo mảng trống. Để cho sự phân bố cành trên tán cây thật đều. Vết cắt phải ngọt, không nên để sơ cành để tránh sự xâm nhiễm của sâu bệnh hại. Nên cắt vào những hôm trời nắng, sau khi cắt tỉa xong nên tiến hành bón vôi lên các gốc.

2. Hướng dẫn bón phân, cung cấp dinh dưỡng cây đối cho cây nhãn đạt năng suất cao

- Bón phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ sinh học và phân NPK cho cây để cây hồi phục sau đó. Cây sẽ có dinh dưỡng để ra lộc thu, chính lộc thu của cây nhãn chính là các cành mẹ mang quả vụ xuân sang năm, vì vậy nếu tỷ lệ cành thu thấp thì năng suất nhãn rất thấp. Bởi vì các cành lộc thu sẽ quyết định tới 80% năng suất quả. Cành xuân vừa ra hoa, vừa ra lộc thì nó chỉ quyết định khoảng 20%. Cây ra quả cách năm nguyên nhân chính có thể là do chế độ dinh dưỡng. Sẽ có 2 trường hợp xảy ra, hoặc thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng. Vì vậy người trồng nhãn, vải cần quan sát kỹ mức độ sinh trưởng để có biện pháp chăm sóc hợp lý.

+ Cây thừa dinh dưỡng có biểu hiện là cành lá quá xanh tốt, lá to, xanh, mềm, mỏng. Đây là hiện tượng cây bị lốp. Biện pháp thứ nhất: Từ tháng 10 - 11 dương lịch hằng năm ngắt tất cả các đầu cành khoảng 2 - 3 lá búp để triệt tiêu chồi dinh dưỡng, gây tức nhựa, đồng thời kích thích cây ra kích tố sinh sản và nếu điều kiện thuận lợi năm sau cây sẽ ra hoa kết quả tốt. Biện pháp thứ 2: Khi quan sát thấy cây ra lộc Đông vào cuối tháng 10 đầu tháng 11 mới nhú ra khoảng 1cm, thì tiến hành đào rãnh xung quang gốc cây theo chiều rộng tán sâu 30 - 40 cm, rộng 15cm, để phơi một tuần không tưới nước lộc sẽ tự thui đi.

+ Trường hợp nếu cây thiếu dinh dưỡng: Thường xảy ra đối với những cây quá xấu, đất cằn cỗi không có khả năng ra hoa, kết quả. Vì vậy, cần bổ sung dinh dưỡng, đặc biệt là kali và lân bón đều quanh gốc. Tiến hành xới xáo từ gốc đến hết chiều rộng tán lá rồi mới rải phân lên đó. Sau đó, bồi một lớp bùn để giữ ẩm. Khi bùn dạn chân chim tiến hành tưới để cây ra rễ thì dùng nước phân chuồng kết hợp với phân NPK khoảng 2kg hòa lẫn tưới đều lên mặt bùn.

- Sau khi bón phân ít nhất phải để cho nhãn nghỉ khoảng tầm 2 tháng  không được bón phân nữa.

3. Hướng dẫn biện pháp kích thích cây nhãn ra nhiều hoa, đồng đều

- Để tháng 2, tháng 3 sang năm ra hoa nhiều, tập chung. Thì trước đó khoảng 1 tháng, vào khoảng tháng 12 hoặc tháng 1 tiến hành phun thuốc kích thích Paclobutrazol (hoặc Uniconazol hoặc Ethephon) kết hợp Kali Nitorat hoặc Beta NAA + NPK + vi lượng chelate để kích thích phân hóa mầm hoa.

- Khi kết hợp vừa bón phân để cung cấp dinh dưỡng nuôi mầm hoa vừa phun chất kích thích nên chọn những loại phân có hàm lượng lân và kali cao sẽ giúp cho quá trình phân hóa mầm hoa được thuận lợi hơn. Nếu cung cấp đầy đủ và cân đối dinh dưỡng cũng như kết hợp một số biện pháp kỹ thuật tăng kích thích mầm hoa thì sau 1 tháng, cây sẽ bật mầm hoa ở các lộc thu ở năm trước ra, và bật cành lộc xuân sẽ mang quả. Đối với nhãn 80% quả sẽ ra từ các cành lộc thu.

• Lưu ý: Khi cây nhãn chuẩn bị ra hoa (có hiện tượng nụ lốm đốm mắt cua và có màu đỏ tím) và vươn ra khỏi đầu lộc thì mới bắt đầu bón phân bổ sung kịp thời.

+ Sử dụng loại phân bón qua lá như: KOMIX, Thiên nông Bayfolan,.... hoặc các chất kích thích sinh trưởng như Compound sodium nitrophenol. Tiến hành phun 2 lần, lần đầu ngay sau khi thấy xuất hiện nụ đốm mắt cua và có màu đỏ tím, lần thứ 2 là trước lúc nở hoa 1 tuần có thể kết hợp với phun thuốc sâu hoặc thuốc bệnh.

+ Khi phun kết hợp các loại thuốc trên phải kết hợp tưới nước bổ sung để giữ đủ độ ẩm cho cây nhãn, để nhãn phân hóa mầm hoa tốt.

• Lưu ý: Các loại phân bón bổ sung đợt này phải là các loại phân dễ hấp thụ qua lá hoặc qua dễ. Hạn chế sử dụng các loại thuốc, phân bón quá nồng độ làm ảnh hưởng đến sinh lý của cây nhãn, vải giai đoạn ra nụ, nở hoa.